Eigenwaarde: Sleutel tot meer geluk in het leven?

Wat betekent het om eigenwaarde, zelfrespect of een hoog zelfbeeld te hebben? En nog belangrijker, waarom is dit zo belangrijk?

Indien jij graag vooruit wil in het leven is het belangrijk dat jij jezelf waardeert. Waardeer jij jezelf niet? Dan kan dat verschillende consequenties opleveren..

Het concept van eigenwaarde verwijst naar hoe een persoon zichzelf beoordeeld en in hoeverre deze zichzelf waardeert.

Het gaat hierbij niet om iemands talenten, capaciteiten of hoe de persoon wordt gezien door anderen, maar het gaat meer om iemands innerlijke gevoel van ”ik doe ertoe” of goed genoeg zijn.

Het gaat om gevoelens van zelfrespect en zelfacceptatie. Lees in mijn artikel nog meer over het fijne gevoel dat eigenwaarde teweeg brengt!

Hoog V/S Laag zelfbeeld

Een hoog zelfbeeld verwijst naar een evenwichtig, nauwkeurig en globaal gunstig gevoel van eigenwaarde. Het gaat om waardering van eigenwaarde.

Een laag zelfbeeld daarentegen houdt een negatief zelfbeeld in, wat leidt tot een gevoel van onzekerheid en minderwaardigheid.

Kenmerken van mensen met een hoog zelfbeeld

Mensen met een hoog zelfbeeld (of veel eigenwaarde) zijn zelfverzekerd en zelfsturend. Ze hebben niet-beschuldigend gedrag en een gevoel van persoonlijke sterke punten en beperkingen.

Ze zijn optimistisch en voelen zich op hun gemak bij het voelen van een breed scala aan emoties.

Kenmerken van mensen met een laag zelfbeeld

Mensen met een een laag zelfbeeld denken dat ze weinig kunnen presteren en verwachten altijd dat ze zullen falen. Ze generaliseren falen en hebben over het algemeen altijd een pessimistische benadering, ook op andere gebieden in het leven.

Ze missen zelfvertrouwen en zijn voor het nemen van beslissingen dikwijls afhankelijk van anderen. Het komt niet zelden voor dat ze niet alleen negatief zijn over zichzelf, maar ook over de meeste levensomstandigheden, situaties en gebeurtenissen.

Dit maakt ze opgenomen in een categorie van floccinaucinihilipilificatie – het langste woord in het Oxford-woordenboek dat wordt gedefinieerd als “de actie of gewoonte om iets als waardeloos in te schatten“.

Belang van zelfrespect

De behoefte van mensen aan hoog zelfbeeld is de afgelopen decennia toegenomen en er worden tegenwoordig veel boeken geschreven omtrent het in de pan hakken van je negatieve zelfbeeld.

Er is een sterke psychologische benadering die beweert dat een laag zelfbeeld de oorzaak is van de meeste individuele en zelfs maatschappelijke problemen.

Nathaniel Baradan heeft verklaard dat zelfrespect een diepgaande invloed heeft op elk aspect van ons leven en wees erop dat veel psychologische problemen, van angst tot depressie, verband houden met een laag zelfbeeld.

Het belang van eigenwaarde is terug te vinden in verschillende levensgebieden, waarvan sommige hier in detail worden besproken.

1. Academische prestaties

Mensen met een hoog zelfbeeld hebben een hoger ambitieniveau dan mensen met een laag zelfbeeld. Ze zullen minder snel bezwijken voor onderdanige gevoelens en gevoelens van minderwaardigheid.

Ze hebben meer zelfvertrouwen en kunnen moeilijkere academische taken aan dan mensen met een laag zelfbeeld. Daarnaast kunnen ze ook goed omgaan met de mogelijkheid tot falen en dit helpt hun bij hun academische prestaties.

Eigenwaarde en een hoog zelfbeeld helpen bij het bevorderen van succes en vooruitgang. Eigenwaarde is echter niet de enige factor die leidt tot betere academische prestaties. Het fungeert als een aanvullende factor om academisch succes te vergroten.

2. Taak- en taakprestaties

Werkprestaties worden gedefinieerd als een reeks gedragingen en prestaties die nodig zijn om de relevante doelen van de organisatie te bereiken.

Mensen met een hoog zelfbeeld proberen hun werkprestaties op peil te houden om te kunnen voorzien in hun positieve zelfevaluatieen hier horen natuurlijk goede werkprestaties bij..

Een hoog niveau van eigenwaarde en zelfrespect fungeert ook als een schild tegen de stressoren waarmee een persoon op een werkplek wordt geconfronteerd en hierdoor zijn mensen met veel eigenwaarde en zelfrespect meer stressbestendig.

Daarnaast zullen ze zich proberen te onthouden van het gedrag dat zal leiden tot onenigheid op het werk en tot gevoelens van schaamte.

Zij zijn beter gemotiveerd dan anderen om aan hun eigen verwachtingen te voldoen en dit leidt dan ook vaak tot betere werkprestaties.

Door hun positieve kijk op zichzelf en het leven kunnen ze vaak ook beter opschieten met collega’s dan personen met een laag zelfbeeld.

Mensen met een laag zelfbeeld hebben aan de andere kant meer kans om te lijden onder de stressoren die verband houden met de werkplek, waardoor hun prestaties worden beïnvloed.

3. Interpersoonlijke relaties

Mensen met een hoog zelfbeeld hebben betere interpersoonlijke relaties dan mensen met een laag zelfbeeld.

Mensen communiceren meestal graag met mensen die zelfverzekerd zijn en reageren goed op hun gesprekken en vermijden interactie met mensen die onzeker zijn en aan zichzelf twijfelen.

In termen van vriendschappen en interacties met leeftijdsgenoten, zijn mensen met een hoog zelfbeeld geliefder en populairder dan mensen met een laag zelfbeeld.

Mensen met een laag zelfbeeld reageren negatiever op moeilijke situaties, stressvolle gebeurtenissen en rapporteren minder sociale steun dan mensen met veel eigenwaarde.

3.1 Romantische relaties

Je had het misschien al kunnen raden, maar mensen met een hoog zelfbeeld hebben ook betere romantische relaties dan mensen met een laag zelfbeeld.

Mensen met weinig eigenwaarde reageren vaker defensief op de signalen van het andere geslacht, wat leidt tot wantrouwen en kritiek.

Ze verwachten constant dat hun partners hen zullen verlaten of afwijzen en lijden dus dikwijls aan verlatingsangst in hun relatie. De gevoelens van afhankelijkheid en angst leiden tot conflicten en andere relatieproblemen.

Omdat mensen met veel zelfrespect minder angst hebben voor afwijzing, initiëren ze gesprekken en interacties, wat leidt tot meer interacties en ondersteuning van en met leeftijdsgenoten, in tegenstelling tot mensen met weinig zelfrespect die aarzelen om te communiceren vanwege de gevoelens van afwijzing.

4. Welzijn en geestelijke gezondheid

We zijn er nog niet! Zelfrespect bevordert ook de gevoelens van welzijn. Het is sterker gerelateerd aan de positieve emoties zoals geluk en voldoening in het leven.

De overtuigingen en opvattingen die mensen over zichzelf hebben, hebben op de een of andere manier invloed op hun welzijn en het is daarom belangrijk om vriendelijk voor jezelf te zijn.

Een hoog of positief zelfbeeld werkt als een beschermende factor tegen al deze negatieve invloeden in het leven en bevordert een betere geestelijke gezondheid.

Het fungeert ook als een barrière tegen veel psychische aandoeningen en dat is dus zo gek nog niet. Een laag zelfbeeld leidt tot onaangepastheid, ontevredenheid, angst, depressie, middelenmisbruik en risicovol gedrag.

Mensen met een laag zelfbeeld zijn kwetsbaarder voor het ontwikkelen van psychopathologie omdat ze zich bezighouden met contraproductief gedrag en strategieën zoals piekeren (stop ermee!), overdreven geruststelling zoeken, terwijl mensen met een hoog zelfbeeld meer vertrouwen op hun eigen kunnen.

5. Lichamelijke gezondheid

Niet alleen zelfrespect bevordert de geestelijke gezondheid, het speelt ook een rol bij het verbeteren van de lichamelijke gezondheid.

Het speelt zelfs een belangrijke rol bij de bescherming tegen de langetermijneffecten van chronische ziekten.

Mensen met veel eigenwaarde hebben een hogere hartslagvariabiliteit en reageren op stress of afwijzing met lagere cortisolspiegels.

Lage cortisolspiegels houdt in dat deze mensen minder stress ervaren en dat is natuurlijk wenselijk. Zo kunnen ze fysiek beter omgaan met de eisen en stress van het dagelijks (bijzonder drukke) leven.

Het is ook aangetoond dat mensen met veel eigenwaarde zich vaker bezig houden met gezonde voeding en lichaamsbeweging, wat een cruciale factor is bij het behouden van een goede gezondheid.

Laatste woord

Alle bovengenoemde factoren verklaren het belang van eigenwaarde, zelfrespect of een hoog zelfbeeld. Hier is het belangrijk om te vermelden dat goed voor jezelf zorgen d.m.v. voldoende eigenwaarde, je ook daadwerkelijk gezonder kan maken.

Niet alleen eigenwaarde verbetert de academische- en werkprestaties, interpersoonlijke relaties, mentale en fysieke gezondheid, maar al deze variabelen hebben invloed op het een positief zelfbeeld en een gevoel van eigenwaarde en kunnen een rol spelen bij het verhogen of verlagen ervan.

Goede academische- en werkresultaten en positieve interacties met leeftijdsgenoten kunnen ook het zelfrespect vergemakkelijken en helpen het te stimuleren.

Zo helpt het één dus het ander en zal ik afsluiten met te zeggen: doe er je voordeel mee!

Misschien ook interessant: lees hoe je jouw eigenwaarde kunt vergroten>>>

Bronnen

1. MacDonald, G., & Leary, M. R. (2012). Individual differences in self-esteem.
2. Davis, K. Self-Esteem.
3. Solomon, S. (2006). Self-esteem is central to human well-being. Self-esteem, issues and answers. A sourcebook of current perspectives, 254-260.
4. Baumeister, R. F., Campbell, J. D., Krueger, J. I., & Vohs, K. D. (2003). Does high self-esteem cause better performance, interpersonal success, happiness, or healthier lifestyles?. Psychological science in the public interest, 4(1), 1-44. 
5. Hepper, E. G. (2016). Self-Esteem. Encyclopedia of Mental Health, 80–91. doi:10.1016/b978-0-12-397045-9.00076-8 
6. Branden, N. (1984). In defense of self. Association for Humanistic Psychology, 1213.
7. Branden, N. (1995). The six pillars of self-esteem. Bantam Doubleday Dell Publishing Group Incorporated.
8. Ferris, D. L., Lian, H., Brown, D. J., Pang, F. X. J., & Keeping, L. M. (2010). Self-Esteem And Job Performance: The Moderating Role of Self-Esteem Contingencies. Personnel Psychology, 63(3), 561–593. Doi:10.1111/J.1744-6570.2010.01181.X 
9. Mann, M. M., Hosman, C. M., Schaalma, H. P., & De Vries, N. K. (2004). Self-esteem in a broad-spectrum approach for mental health promotion. Health education research, 19(4), 357-372.
10. Ford, M. B., & Collins, N. L. (2010). Self-esteem moderates neuroendocrine and psychological responses to interpersonal rejection. Journal of Personality and Social Psychology, 98(3), 405–419. https://doi.org/10.1037/a0017345
11. Schwerdtfeger, A. R., & Scheel, S.-M. (2012). Self-esteem fluctuations and cardiac vagal control in everyday life. International Journal of Psychophysiology, 83(3), 328–335. doi:10.1016/j.ijpsycho.2011.11.016 
12. Jordan, C. H., Spencer, S. J., & Zanna, M. P. (2005). Types of High Self-Esteem and Prejudice: How Implicit Self-Esteem Relates to Ethnic Discrimination Among High Explicit Self-Esteem Individuals. Personality and Social Psychology Bulletin, 31(5), 693–702. https://doi.org/10.1177/0146167204271580