Bloeddruk is de druk die bloed uitoefent op de vaatwanden wanneer het door grote slagaders gaat. Ons hart pompt zuurstofrijk bloed door het lichaam. Wanneer het hart samentrekt, duwt het bloed door de vaten, en het bloed duwt op zijn beurt tegen de bloedvaten. Deze druk staat bekend als bloeddruk. Het meten van de bloeddruk is belangrijk omdat het je een idee geeft van jouw cardiovasculaire gezondheid. Er zijn bepaalde voorwaarden waarbij het meten van de bloeddruk levensreddend kan zijn. Lees ons artikel om te weten wanneer je de bloeddruk moet meten. Nu we weten wat bloeddruk is, gaan we kijken hoe de bloeddruk in het lichaam werkt, welke soorten bloeddrukken je kunt onderscheiden en wat de relaties is tussen hartslag en bloeddruk.
Hoe werkt bloeddruk?
Bloeddruk is de kracht waarmee het hart het bloed door de aderen pompt. Maar hoe werkt dit mechanisme van bloed door het lichaam pompen precies?
De bloeddruk wordt gemeten met twee getallen: de systolische druk en de diastolische druk. De systolische druk is het hoogste getal en geeft de druk weer wanneer het hart samentrekt en bloed in de bloedvaten pompt. De diastolische druk is het laagste getal en geeft de druk weer wanneer het hart ontspant en zich met bloed vult. Een normale bloeddruk ligt rond de 120/80 mmHg.
Het handhaven van een gezonde bloeddruk is een complexe taak waarbij verschillende organen en processen betrokken zijn. Het zenuwstelsel en het hormonale systeem spelen een belangrijke rol bij het reguleren van de bloeddruk. Wanneer de bloeddruk te hoog of te laag is, worden er signalen naar het hart en de bloedvaten gestuurd om deze druk aan te passen. Houdt dit proces dus goed in de gaten op een nauwkeurige bloeddrukmeter.
Hoe het lichaam de bloeddruk reguleert
Het lichaam heeft verschillende mechanismen om de bloeddruk te reguleren. Hieronder enkele voorbeelden:
| Mechanisme | Uitleg |
|---|---|
| Baroreceptoren | Dit zijn zenuwuiteinden in de bloedvaten die de bloeddruk meten en signalen doorgeven aan het zenuwstelsel om de bloeddruk te reguleren. |
| Renine-angiotensine-aldosteron systeem | Dit is een hormonaal systeem dat de bloeddruk reguleert door het vernauwen of verwijden van de bloedvaten en het vasthouden of uitscheiden van zout en vocht in de nieren. |
| Nierfunctie | De nieren spelen een belangrijke rol bij het handhaven van de bloeddruk door het reguleren van de zout- en vochtbalans in het lichaam. Wanneer er te veel zout en vocht in het lichaam zit, zal de nier meer urine produceren om deze afvalstoffen uit het lichaam te verwijderen, waardoor de bloeddruk daalt. |
Als de bloeddruk te hoog of te laag blijft, kan dit leiden tot gezondheidsproblemen zoals hart- en vaatziekten, beroertes en nierproblemen. Het is daarom van groot belang om een gezonde bloeddruk te behouden.
Soorten bloeddruk
Bloeddruk wordt grofweg geclassificeerd als:
- Hoge bloeddruk of hypertensie
- Lage bloeddruk of hypotensie
Experts definiëren hypertensie als een hogere bloeddruk dan de normale bloeddruk. (link: normale bloeddruk). Op basis van de uitlezing van bloeddrukmeters kunnen we hoge bloeddruk indelen in de volgende groepen:
Hoge bloeddruk (Hypertensie)
Een bloeddrukwaarde van 120-129 mmHg systolisch en minder dan 80 mmHg diastolisch wordt een verhoogde bloeddruk genoemd en kan deze bloeddruk worden verlaagd door veranderingen in levensstijl.
Fase 1 Hypertensie
Bloeddruk variërend van 130-139 systolisch en 80-89 diastolisch wordt stadium 1 hypertensie genoemd. Als je constant deze bloeddruk hebt, moet je onmiddellijk de nodige veranderingen in jouw levensstijl aanbrengen.
Stadium 2 hypertensie
140 mmHg of meer systolisch en 90 mmHg of meer diastolisch wordt gecategoriseerd als stadium 2 hypertensie. Je moet een arts raadplegen, bloeddrukmedicatie nemen en veranderingen in levensstijl aanbrengen.
Hypertensieve crisis
Als de bloeddruk snel stijgt tot meer dan 180/120 mmHg, wordt dit een hypertensieve crisis genoemd. Bloeddruk is gevaarlijk als deze te hoog wordt en het een medisch noodgeval is.
Soorten hypertensie
Hypertensie wordt ingedeeld in twee klassen op basis van de onderliggende pathologie. Deze klassen zijn:
- Primaire hypertensie
- Secundaire hypertensie
Primaire hypertensie
Naarmate men ouder wordt, verliezen bloedvaten hun elasticiteit en worden ze harder. Als gevolg hiervan moet het bloed meer druk uitoefenen om door deze minder elastische vaten te gaan. Omdat de door het bloed uitgeoefende druk toeneemt, maar er geen onderliggende oorzaak is, noemen we dit primaire hypertensie (verhoogde bloeddruk).
Secundaire hypertensie
Zoals de naam al aangeeft, is secundaire hypertensie een secundair gevolg van een onderliggende oorzaak. De oorzaak kan een cardiovasculaire stoornis of een nierstoornis zijn.
Lage bloeddruk (hypotensie)
Hypotensie wordt gedefinieerd als een bloeddrukwaarde van minder dan 90/60 mmHg en wordt dus gezien als lage bloeddruk. Hypotensie komt niet zo vaak voor bij mensen als hypertensie. Het valt echter ook minder op omdat het lichaam doorgaans geen symptomen vertoont voor een lichte daling van de bloeddruk.
Wanneer de bloeddruk daalt, herstelt ons lichaam het naar normaal door de bloedvaten te vernauwen en water vast te houden. Wanneer de bloeddruk echter daalt tot 90/60 mmHg, voelt men in de regel de volgende symptomen:
- Duizeligheid
- Misselijkheid
- Vermoeidheid
- Wazig zicht
- Flauwvallen
Soorten lage bloeddruk
Hypotensie is geclassificeerd als:
- Absolute hypotensie
- Orthostatische (posturale) hypotensie
Absolute hypotensie
Wanneer de bloeddruk in rust daalt tot 90/60 mmHg, wordt dit absolute hypotensie genoemd. Meestal is medicatie niet nodig en wordt de bloeddruk weer normaal door een dieet (lees hoe je de bloeddruk verhoogd).
Orthostatische hypotensie
Orthostatische hypotensie, ook wel posturale hypotensie genoemd, is een aandoening waarbij de bloeddruk daalt als men opstaat vanuit een zittende houding. Het is gebruikelijk dat de bloeddruk daalt bij het opstaan vanuit een zittende houding, maar personen met orthostatische hypotensie hebben een langdurige daling van de bloeddruk (meer dan 2 minuten).
Het belang en de gevolgen van een gezonde bloeddruk
Een gezonde bloeddruk is heel erg belangrijk voor het behoud van een goede gezondheid. Een hoge bloeddruk kan leiden tot verschillende gezondheidsproblemen, zoals hart- en vaatziekten, beroertes, nierfalen en oogproblemen.
Hart- en vaatziekten
Ongecontroleerde hoge bloeddruk kan onder andere leiden tot beschadiging van de bloedvaten en een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Dit komt doordat de hartspier harder moet werken als gebruikelijk om bloed door de vaten te pompen, waardoor het hart zelf schade kan oplopen.
Beroertes
Een hoge bloeddruk kan daarnaast leiden tot beroertes. Dit komt omdat de slagaders die het bloed naar de hersenen transporteren beschadigd kunnen raken en hierdoor bloedproppen kunnen ontstaan. Dit kan leiden tot een gebrek aan zuurstof in de hersenen, wat op haar beurt weer kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen.
Nierfalen
Een hoge bloeddruk kan ook leiden tot nierfalen. Misschien wist je dit niet, maar de nieren hebben een belangrijke functie in het reguleren van de bloeddruk. Echter kan een hoge bloeddruk leiden tot beschadiging van de nierfunctie en uiteindelijk zelfs tot nierfalen.
Wat is de relatie tussen bloeddruk en hartslag
Bloeddruk is de druk waarmee het bloed de belangrijkste slagaders van het lichaam duwt, terwijl de hartslag het aantal keren meet dat ons hart per minuut klopt. Hoewel er een positieve correlatie bestaat tussen bloeddruk en hartslag, is een verhoogde hartslag geen betrouwbare maatstaf om de stijging van de bloeddruk te beoordelen.
Conclusie
Terwijl bloed door de belangrijkste slagaders van het lichaam stroomt, duwt het de slagaders met een bepaalde druk. Deze druk wordt bloeddruk genoemd. Bloeddrukmeting heeft twee componenten, de systolische en diastolische componenten. De bloeddruk kan hoog of laag zijn, aangeduid als hypertensie (hoge bloeddruk) en hypotensie (lage bloeddruk). Lees ons artikel om erachter te komen of het meten van de bloeddruk gevaarlijk of pijnlijk is!
Asadullah z'n passie is de gezondheid van de mens. Dit heeft hem doen bewegen de studie Bachelor of Medicine & Bachelor of Surgery te starten aan een gerenommeerde universiteit. In z'n vrije tijd verdient hij graag wat bij met het schrijven van artikelen voor websites in de gezondheidsniche. Bij Mindsetking zijn we blij dat we hem konden toevoegen aan ons team!