Wat is communicatie? Een betekenis van nu en vroeger!

Communicatie is meer dan je ziet op bovenstaande foto. Op bovenstaande foto zie je namelijk alleen een vrouw die spreekt via haar telefoon. Dit noemen we spreken en dit is slechts een deel van communiceren in z’n geheel. Communiceren doen we elke dag en je kunt op verschillende manieren communiceren. Je kunt communiceren met heel je lichaam en niet alleen door middel van spraak. De meeste mensen staan er niet bij stil hoe je effectief kunt communiceren en worden dan vaak ook niet goed begrepen of onvoldoende serieus genomen.

Op deze pagina proberen we je een breed in zicht te geven omtrent alle aspecten van communicatie, zodat je een beter beeld krijgt van dit super brede begrip.

1. Historie van communicatie; een eeuwenoude betekenis

De betekenis van communicatie is afgeleid van het Latijnse woord communicare en betekent zoveel als: “iets gemeenschappelijk maken”.

Communicatie is er al sinds mensen zich kunnen herinneren. We kunnen niet achterhalen wanneer mensen zijn begonnen met communiceren.

Aangenomen wordt dat mensen al zolang ze bestaan kunnen communiceren. Dit is logisch want zonder communicatie zouden we vrij weinig kunnen en zouden we ons ook niet effectief kunnen voortplanten.

2. De betekenis van communicatie: wat houdt het tegenwoordig in?

Communicatie houdt zoveel in als twee of meer personen die op verbale of non verbale manier ideeën of signalen uitwisselen.

Je kunt dus verbaal en non verbaal communiceren. Verbale communicatie komt voort uit spraak, geluiden en/of woorden en non verbale communicatie komt voort uit gebaren en lichaamstaal.

Communicatie wordt gebruikt om boodschappen uit te wisselen en overeenstemming te verkrijgen. Zonder communicatie kunnen we elkaar niet begrijpen. We kunnen namelijk (nog) geen gedachten lezen.

3. Verschil tussen non-verbale- en verbale communicatie

3.1 Non verbale communicatie

Je kunt communiceren met handen en gebaren, dit noemen we non verbale communicatie.

We weten niet zeker of non verbale communicatie eerder bestond of dat verbale communicatie eerder bestond en dat maakt ook eigenlijk vrij weinig uit.

Wat belangrijk is, is dat beide vormen van communicatie zeer effectief zijn en dat de meeste mensen zich er niet van bewust zijn dat non verbale communicatie misschien nog wel een stuk effectiever is dan verbale communicatie.

Zo is er een onderzoek gedaan door wetenschapper Mehrabian, die aantoonde dat maar liefst 55% van alle communicatie overkomt via lichaamstaal, 38% door de stem en geluid en maar 7% door de woorden die men kiest.

In dit geval kun je dus zeggen dat 55% van de communicatie die overkomt via non verbale communicatie wordt overgebracht. In het geval uitgaande dat er niet gecommuniceerd word via WhatsApp of een brief natuurlijk! Meer info over non verbale communicatie? Bezoek onze pagina non verbale communicatie.

3.2 Verbale communicatie

Verbale communicatie is communicatie via geluiden, spraak en/of woorden. Dit houdt in dat brieven en tekstberichten dus ook tot verbale communicatie behoren.

Verbale communicatie is in het geval van brieven en tekstberichten veel krachtiger dan wanneer het daadwerkelijk gesproken wordt. In brieven en tekstberichten is het namelijk het enige middel.

Wanneer een onzeker iemand in tekstberichten of brieven de juiste woorden gebruikt, kan zelfs deze persoon heel krachtig over komen.

Wanneer je face to face tegen iemand spreekt kun je je verbale communicatie (afgaande op Mehrabians onderzoek) voornamelijk veel sterker maken door je toon en stemgeluid te verbeteren.

Zo komt een borststem bijvoorbeeld veel zekerder en meer autoritair over dan een stemgeluid dat vanuit de keel wordt gemaakt.

In sommige landen wordt hier op geoefend, zoals in Duitsland, daar gaan ze naar een logopedist en leert iedereen goed spreken. Hier in Nederland doen wij dat niet. Is niet erg, maar als dit je zwakke punt is kun je dus nog een hoop bijleren.

Belangrijk bij verbale communicatie is dus dat je luid en duidelijk spreekt en verder kan het helpen als je niet geforceerd praat of vanuit je neus.

Er zijn vele barrières die een stemgeluid kunnen beïnvloeden en de één heeft een mooiere of duidelijkere stem dan de ander, maar iedereen kan zijn of haar stem zonder meer wat aanpassen/verbeteren.

Meer info over verbale communicatie? Bezoek onze pagina verbale communicatie.

4. Voorbeelden van manieren om te communiceren

Zoals je hebt gelezen is er een verschil tussen non-verbale- en verbale communicatie. We kunnen nog dieper gaan op verschillende vormen van communicatie en dat gaan we doen ook in dit stukje. Er zijn veel manieren om te communiceren en je kunt elk aspect van je communicatie trainen. Communicatie trainen is belangrijk omdat je zo onbegrip voorkomt en betere relaties kunt onderhouden.

4.1 Lichaamstaal

Zoals je bij het kopje 3.1 al kon lezen bestaat onze communicatie voor maar liefst 55% uit lichaamstaal en dat is natuurlijk ontzettend veel en een beetje onverwacht dat deze manier van communiceren effectiever is dan de woorden die men spreekt.

Wat is van belang bij lichaamstaal? Dat is maar net welke indruk je zelf wilt maken. Bedenk bijvoorbeeld dat je een personage speelt, welke je graag wilt zijn. Wil je een zelfverzekerd iemand zijn? Neem dan iemand in gedachten die dat is en doe zijn houding na. Je weet wel: schouders naar achteren, hoofd rechtop (alsof je een kroon op hebt). Dit kun je ook doen met andere typetjes.

Over het algemeen is het goed om een zelfverzekerde houding aan te nemen. Je lichaam maakt zo meer positieve hormonen aan omdat lichaam en het brein sterk met elkaar in contact staan. Lachen werkt ook goed: zo deed Daniel Kahneman onderzoek naar wat er gebeurde als mensen geforceerd lachen. Als je dit lang genoeg volhoudt word je hier echt vrolijk van en denkt je brein zowaar dat je echt iets grappigs mee maakt. Dus lachen is echt gezond.

4.2 Gebaren

Dit wordt bijvoorbeeld vaak gedaan door Italianen, ”je hebt nu waarschijnlijk het beeld voor je van iemand met zijn handpalm en vingers naar boven, terwijl hij iets emotioneels uitlegt”. Gebaren kunnen effectief zijn om een verhaal uit te beelden en woorden te ondersteunen, maar het kan ook enorm afleiden. Iemand kan bijvoorbeeld je woorden niet goed begrijpen als hij afgeleid raakt door je handen.

Ook is het verstandig om op vakantie uit te kijken met het maken van bepaalde gebaren. Gebaren kunnen in verschillende landen, hele verschillende dingen betekenen en voor je het weet beledig je iemand als je je duim opsteekt. In sommige landen is dit namelijk een belediging.

4.3 Stemgeluid

In Nederland wordt hier niet veel aandacht aan besteedt, zoals dat in andere landen soms wel wordt gedaan. In ons buurland (Duitsland) krijgen kinderen namelijk les in het duidelijk spreken. Hier leren de kinderen hun stem op effectieve wijze te gebruiken. Dit is erg handig want een stem kan je maken of breken, maar een stem is gelukkig ook te trainen.

Je kunt namelijk op verschillende manieren overkomen en het kan per situatie verschillen welk stemgeluid het meest effectief is. Zo is het tijdens een presentatie belangrijk om duidelijk, met ietwat verschillende toonhoogtes te spreken om de aandacht het best vast te houden. Bij gemakkelijk te begrijpen informatie praat men wat sneller en bij moeilijke stof praat je wat langzamer. Zo kun je je stem effectief inzetten.

4.4 De woorden die je kiest in je communicatie

Sommige woorden roepen andere emoties en gedachten op dan andere woorden. Zo heb je bijvoorbeeld woorden die iemand negatief kan associëren en woorden die iemand met iets positiefs kan associëren. Je gaat hier al een beetje naar de politiek en psychologie toe, maar het kan zeker helpen in je communicatie. Als je er tenminste iets mee wilt bereiken. Dat kan ook zoiets onschuldigs zijn als prettig gezelschap zijn bij je vrienden. Zo kun je bijvoorbeeld woorden kiezen die zij vaak gebruiken of een positieve invloed hebben. Dit zal positievere emoties oproepen als je gaat lopen klagen en negatieve woorden gaat kiezen.

Een ander voorbeeld is in het bedrijfsleven woorden gebruiken tijdens een vergadering als: ons, gezamenlijk, structureel, accuraat, positief, geanalyseerd. Deze woorden geven je verhaal kracht bij en men zal ze met positiviteit associëren. Als je lichaamshouding ook nog positief en zelfverzekerd is, zit je helemaal goed.

5. Luistervaardigheden

Wat ook bij communicatie hoort, zijn natuurlijk luistervaardigheden. Luistervaardigheden zijn misschien nog wel belangrijker dan het communiceren zelf. Omdat we in ons leven meer tijd luisterend door brengen dan pratend en omdat andere mensen ook graag gehoord willen worden. Je zult ze beter begrijpen en mensen zullen je er erg om waarderen als je goed kunt luisteren.

Er zijn verschillende luistervaardigheden te onderscheiden, die allemaal hun functie hebben. Je kunt de ene wat sneller leren dan de ander, maar het zeker effectief om ze allemaal door te nemen.

Een populaire term tegenwoordig is actief luisteren, wat een luistervaardigheid is die je zeker van pas zal komen!