Als jij meer eigenwaarde, zelfrespect of een hoger zelfbeeld wil, ben je op de juiste plek

Eigenwaarde heeft invloed op bijna alle gebieden van ons leven, of het nu onze huiselijke omgeving of op het werk is, het heeft erg veel invloed en zodoende begrijp je waarschijnlijk direct al dat dit een belangrijk onderwerp is.

We kennen de uitdagingen waarmee mensen met een laag zelfbeeld dagelijks worden geconfronteerd en weten dat weinig eigenwaarde of een laag zelfbeeld slopende effecten kan hebben.

In dit artikel gaan we enkele van de op onderzoek gebaseerde technieken bespreken die kunnen worden gebruikt om het gevoel van eigenwaarde te vergroten.

Het brengt je veel meer geluk in het leven als je veel eigenwaarde bezit en dat lazen we al in mijn vorige artikel over eigenwaarde. Doe er je voordeel mee en neem de tips in dit artikel in je op en zet ze in werking.

Verdedigingsmechanismen en lange termijn resultaten

Iedereen van ons heeft een bepaalde persoonlijkheid ontwikkeld met daarbij enkele verdedigingsmechanismen en strategieën om ons zelfbeeld in stand te houden. Echter zijn dit vaak niet de dingen die ons positieve of langetermijnresultaten zullen opleveren.

Onze verdedigingsmechanismen zijn slechts tijdelijke strategieën (Overlevingsstrategieën) die ons helpen onze tekortkomingen voor een korte tijd te overwinnen en daarna vaak hun kracht op den duur verliezen.

Het zou dus ons doel moeten zijn om iets te bedenken met blijvende en langetermijnresultaten, om ons van meer eigenwaarde voorzien, voor een zekerder en gelukkiger leven.

Om maximale resultaten te behalen, moeten we volledig toegewijd zijn aan het proces en tegelijkertijd consistent en volhardend zijn.

De vraag die je jezelf hierbij moet stellen is: wat er kan worden gedaan om dit te verbeteren? Zijn er manieren? Kan het gevoel van eigenwaarde worden veranderd?

Tips om je zelfrespect of eigenwaarde te vergroten

1. Mindfullness

Mindfulness wordt gedefinieerd als het aannemen van een niet-oordelende kijk op wat je mee maakt (je ervaringen), in het huidige moment blijven en deze ervaringen accepteren.

Door mindfulness te beoefenen, kunnen mensen hun gedachten, gevoelens en situaties accepteren in plaats van zich in te spannen om te veranderen wat ze niet kunnen en te stoppen met het meten van hun toorn aan de normen die door anderen zijn vastgesteld.

Er zijn meerdere oefeningen beschikbaar (ook op deze website) om mindfulness te oefenen, maar ze draaien allemaal om de 5 basisfacetten die een persoon nodig heeft om eraan te werken om mindfulness een deel van hun leven te maken en zo het zelfrespect te vergroten.

Deze omvatten beschrijven, niet-oordelen, niet-reactiviteit, handelen met een hoog bewustzijn en observeren. En worden hieronder uiteen gezet:

• Beschrijven omvat het vermogen om de cognitieve en emotionele ervaringen op de juiste manier te labelen zonder verstrikt te raken in de negatieve gedachten en gevoelens. Het stelt je als persoon in staat om de dagelijkse activiteiten voort te zetten zonder overweldigd te worden door de kritische of negatieve gedachten. Zo is het bijvoorbeeld ook makkelijker om van je negatieve zelfbeeld af te komen.
• Niet-oordelen vereist dat je als persoon een minder kritische en niet-oordelende houding tegenover jezelf aanneemt. Observeer hierbij je gedachten, gevoelens en emoties zonder te oordelen. Je gedachten zijn dus niet goed of slecht. Dit zal helpen om gedachten te zien als louter gedachten en niets meer dan dat. Mensen die deze kwaliteit beheersen zijn minder zelfkritisch en laten zich niet meesleuren door vervelende of negatieve gedachten. Ze zijn deze dus de baas geworden.
• Niet-reactiviteit stelt mensen in staat om hun gedachten met betrekking tot zichzelf binnen te laten en vervolgens te verlaten met een gevoel van bewustzijn in plaats van over de gedachten te piekeren en een defensieve houding aan te nemen. Het stelt de persoon in kwestie in staat om de gedachten te ervaren zonder er op een verkeerdere manier op te reageren.
• Bewust handelen vereist van personen dat ze zich bewust blijven van het huidige moment en zich niet laten meeslepen door de negatieve gedachten met betrekking tot zichzelf. Dit helpt om volledig in het huidige moment aanwezig te blijven, zonder te worden verteerd door de negatieve en zelfkritische gedachten.
• Observeren houdt in dat je de zintuiglijke ervaringen direct opmerkt terwijl ze plaatsvinden zonder ze te labelen, te reageren of te beoordelen. Het kan worden geoefend door bijvoorbeeld naar het geluid om je heen te luisteren, op een bankje te zitten en naar vogels te kijken zonder te labelen wat je ziet. Ook is een veelgebruikte oefening het letten op je ademhaling.

2. Zelfacceptatie

Zelfacceptatie wordt gedefinieerd als het erkennen van iemands capaciteiten en prestaties samen met het erkennen van zijn tekortkomingen.

Zelfacceptatie wordt beschouwd als een hoeksteen van psychologisch welzijn. Het ontwikkelen van onvoorwaardelijke zelfacceptatie helpt ons om onszelf te zien als feilbare mensen die fouten maken.

Dit zorgt ervoor dat mensen stoppen met zichzelf lastig te vallen met hun eigen negatieve beoordelingen. Wanneer je jezelf niet negatief beoordeeld heeft dit ook een positieve invloed op hoe je de buitenwereld tegemoet treed.

Het is belangrijk onszelf volledig accepteren, of andere mensen het nu wel of niet goedkeuren. Deze onvoorwaardelijke zelfaanvaarding doorbreekt onze angst of afwijzing en bevordert het gevoel van eigenwaarde.

3. Assertiviteit

Assertiviteit wordt gedefinieerd als het opkomen voor je rechten, het uiten van je gedachten, gevoelens en overtuigingen op een gepaste, directe en eerlijke manier door rekening te houden met het respect voor de rechten van anderen.

Het stelt mensen in staat om het sociale contact te versterken en zowel persoonlijk als professioneel effectiever te zijn.

Een assertieve persoon herkent zijn eigen sterke punten en vaardigheden, neemt zijn eigen beslissing in plaats van afhankelijk te zijn van andere mensen en geeft andere mensen en omstandigheden niet de schuld van wat er met hem gebeurt.

Het helpt om meer zelfvertrouwen te krijgen in de omgang met andere mensen en zo de relaties te verbeteren en daarmee ook het eigen zelfrespect te vergroten.

Assertiviteitstraining vindt meestal plaats in groepen. Het is onderverdeeld in 5 basiscategorieën:
• Strategieën voor het verwerven van respons (instructies, open en verborgen modellering, bibliotherapie)
• Procedures voor responsreproductie (openlijke en geheime gedragsrepetitie)
• Responsverfijningstechnieken (shaping, coaching, zelfevaluatie, feedback, versterking)
• Cognitieve herstructureringsprocedures (rationeel herlabelen, zelfinstructie, probleemoplossing)
• Strategieën voor responsoverdracht (huiswerkopdracht, systematische naturalistische experimenten, zelfinstructietraining, zelfcontrole, geheime modellering, repetitie en vaardigheidstraining voor sociale perceptie)

4. Verbeter zelfspraak

Onze self-talk heeft een directe impact op wat we denken en leidt tot wat we geloven. Negatieve zelfpraat is de belangrijkste reden achter de achteruitgang van de geestelijke gezondheid en een achterblijvend gevoel van eigenwaarde.

Het maakt een individu zelfkritisch en veroordelend, wat een belemmering vormt voor manieren van positief zelfrespect.

Houd daarom je eigen negatieve zelfpraat bij en probeer deze te veranderen met positieve tegenargumenten. Leer meer compassie voor jezelf te hebben.

5. Training in levensvaardigheden

Trainingen als deze richten zich vaak op het verwerven van het vermogen om effectief in de samenleving te leven.

Het opleiden van levensvaardigheden helpt (jonge) mensen door het bevorderen van mentaal welzijn en competentie als het gezicht van de harde realiteit van het leven.

Het stelt personen in staat om effectief om te gaan met de eisen van het dagelijks leven. Zelfrespect is een van de eigenschappen die hier sterk aan bij dragen.

Veel psychologen en zorgverleners in de geestelijke gezondheidszorg werken eraan om het zelfrespect te vergroten door middel van trainingsprogramma’s voor levensvaardigheden.

De kern van vaardigheden die door de WHO, 1997 zijn opgenomen in het trainingsprogramma voor levensvaardigheden, zijn;

• Zelfbewustzijn: helpt een persoon om zich bewust te worden van zijn zwakheden, sterke punten, het herkennen van eisen van omstandigheden en angsten.
• Empathie: om het gevoel van verbondenheid te creëren
• Interpersoonlijke communicatie: om de samenwerking, het vertrouwen en de nauwe samenwerking met elkaar te versterken.
• Effectieve relatie: leer de proefpersonen anderen, omstandigheden, actief luisteren en het uiten van eisen te begrijpen.
• Omgaan met stress: bewust zijn van stress en hoe deze te beheersen.
• Emotioneel management: emoties herkennen en onderscheiden en hier effectief op reageren.
• Problemen oplossen: betere oplossingen vinden voor problemen
• Besluitvorming: vaardigheden aanleren om de juiste beslissing te nemen in ongewenste situaties.
• Creatief denken: nieuwe ideeën ontwikkelen en ontdekken om de problemen aan te pakken.
• Kritisch denken: vaardigheden aanleren om na te denken over het accepteren of verwerpen van andermans ideeën in stressvolle situaties.

Alle bovengenoemde technieken kunnen op persoonlijk niveau worden gedaan om de mensen te helpen groeien met en het verwerven van eigenwaarde. Zelfrespect is essentieel voor ons psychisch functioneren.

Als je het gevoel hebt dat je te maken hebt met de gevolgen van een laag zelfbeeld en je er niet alleen voor kunt komen, dan is het een goed idee om met een hulpverlener of een professional te praten die je kan helpen bij het opbouwen van zelfrespect.