Hechtingsstijlen: de rol bij kinderen- en volwassenheidsrelaties

We hebben onze moeders vaak horen zeggen: “Mijn kind is zo erg aan mij gehecht. Hij/zij houdt zoveel van me en laat me nergens heen gaan, zelfs niet voor een minuutje”. Hoe moeten we dit nu zien? Zijn dit doodnormale tekens van liefde of drukt het kind zijn angsten uit door angstig gehecht te blijven aan de moeder?

De percepties en reacties van kinderen op de wereld worden sterk beïnvloed door het soort zorg dat ze ontvangen van hun primaire verzorgers. Deze zorgpatronen kunnen een cruciale rol spelen bij het ontwikkelen van sociale banden die hechtingen worden genoemd.

Verder wordt getheoretiseerd dat hechting tussen ouder en kind in de eerste jaren van ontwikkeling een grote betekenis heeft bij het vormgeven van de persoonlijkheid en relatiepatronen van een kind. Daarom zijn hechtingstheorie en hechtingsstijlen uitgebreid onderzocht en bestudeerd door onderzoekers over de hele wereld.

Laten we dus, voordat we meer weten over hechtingsstijlen, eens kijken naar wat hechtingstheorie is.

Theorie van gehechtheid

Heb je je ooit afgevraagd waarom baby’s beginnen te huilen als ze worden vastgehouden door iemand anders dan hun primaire verzorgers? Hoe ontdekken zij het verschil tussen een verzorger en een vreemde? Het antwoord kan de theorie van gehechtheid zijn.

Hechtingstheorie is een psychologische en evolutionaire theorie beschreven door John Bowlby. Deze theorie definieert gehechtheid als een eeuwige band tussen mensen. Bovendien verklaart het het belang van vroege emotionele gehechtheid tussen een kind en een verzorger [1].

Bowlby stelt dat gehechtheid een product is van evolutionaire processen en dat kinderen worden geboren met een aangeboren drang om gehecht te raken aan hun primaire verzorgers. Baby’s zoeken aandacht en veiligheid van hun verzorgers en proberen daarom dicht bij hen te blijven [2].

Bovendien suggereerde hij dat kinderen die hun primaire verzorgers als een bron van comfort en veiligheid zien, gedurende hun hele leven gezonde relaties en een stabiele emotionele en psychologische ontwikkeling bevorderen.

Dergelijke kinderen hebben meer kans op een gezonde ontwikkeling gedurende de kindertijd tot de volwassenheid dan kinderen die hun verzorgers als een bron van ongemak ervaren [3]. Op basis van de hechtingstheorie zijn er een paar hechtingsstijlen die ik hieronder met jullie zal doornemen.

De opkomst van hechtingsstijlen

De hechtingstheorie werd in de jaren zeventig uitgebreid door Mary Ainsworth. Op basis van haar observatieonderzoek legde ze drie hechtingsstijlen uit. Later werd de vierde hechtingsstijl geïntroduceerd door Main en Solomon [4].
De vier hechtingsstijlen zijn als volgt:

● Veilige hechtingsstijl
● Ambivalent-onveilige hechtingsstijl
● Ontwijkende-onveilige hechtingsstijl
●Ongeorganiseerde hechtingsstijl

Deze vier verschillende hechtingsstijlen komen tot uiting in verschillend gedrag bij kinderen en volwassenen. Laten we dus heel snel kijken naar hechtingsstijlen en hun rol bij het begrijpen van het sociale gedrag van kinderen en volwassenen.

Veilige hechtingsstijl bij kinderen

Zoals je aan de naam kunt herkennen, is een veilige hechtingsstijl een veilige emotionele band tussen ouder en kind. Kinderen met een veilige hechtingsstijl tonen comfort in de aanwezigheid van hun verzorgers en uiten hun verdriet wanneer ze van hen gescheiden zijn.

Het leed wordt uitgedrukt door te huilen, verzorgers keer op keer te bellen of naar hen te vragen. Deze kinderen zouden tot op zekere hoogte getroost kunnen worden in de afwezigheid van hun verzorgers, maar ze verkiezen beslist hun eigen verzorgers boven iemand anders. Bij hereniging met de verzorgers voelen kinderen met veilige gehechtheid zich gerustgesteld, gelukkig en op hun gemak [5].

Denk aan een voorbeeld van een moeder die haar kind ’s ochtends voor vertrek naar het werk afzet bij de crèche. Het kind huilt en wordt boos omdat het de moeder niet kan zien. Maar zodra ze weer verschijnt, voelt het kind zich veilig en probeert het zich gelukkig met haar te verbinden door haar te knuffelen of naar haar te glimlachen.

Van dergelijke kinderen wordt aangenomen dat ze een veilige positieve perceptie van hun verzorgers hebben. Bovendien geloven ze dat ze een betrouwbaar figuur hebben bij wie ze troost kunnen zoeken in tijden van nood.

Ouders van kinderen met een veilige hechting zijn opener, attenter en reactiever ten opzichte van de behoeften van hun kind. Volgens een onderzoek heeft 65% van de kinderen in de VS een veilige hechtingsstijl [6].

Ambivalente hechtingsstijl

Ooit getuige geweest van een kind dat overmatig begint te huilen en schreeuwen als hun ouders ergens heen gaan? Een kind dat er constant op staat om altijd bij zijn ouders te zijn? Dan heb je misschien al een voorbeeld gezien van een ambivalente hechtingsstijl.

Kinderen met ambivalente hechtingsstijlen worden enorm verdrietig en angstig wanneer ze worden gescheiden van hun verzorgers. Ze uiten hun angst door hardop te huilen en voor een langere periode te schreeuwen.

Zulke kinderen geloven dat hun verzorgers hen met rust en onbeschermd zullen laten. Daarom wordt deze hechtingsstijl gekenmerkt door een diepe verlatingsangst. Hun angst is zo intens dat het moeilijk voor hen is om door andere mensen getroost te worden.

Wanneer de verzorgers terugkeren, vertonen deze kinderen overstuur gedrag, blijven ze huilen of gedragen ze zich zelfs agressief naar hen toe vanwege hun verwaarlozing. De dreiging om in de steek gelaten te worden maakt hen bezorgd over zichzelf, hun hechte relaties en hun vriendschappelijke relaties.

Deze hechtingsstijl wordt ook wel de angstig-onveilige hechtingsstijl genoemd en komt relatief minder vaak voor. 7 tot 15% van de Amerikaanse kinderen ervaart een ambivalente hechtingsstijl [7].

Ontwijkende of vermijdende hechtingsstijl

Kinderen van nalatige of gewelddadige ouders vormen meestal een vermijdende gehechtheid. Alcoholische moeders of afwijzende vaders die niet voldoen aan de emotionele en fysieke behoeften van hun pasgeborenen, hebben bijvoorbeeld vaak kinderen met een vermijdende hechtingsstijl.

Deze kinderen hebben geen speciale band met hun verzorgers. Hoewel ze misschien aandacht en hulp van hun verzorgers accepteren, zijn ze niet afhankelijk van hen om troost en veiligheid te zoeken.

Dit kan te wijten zijn aan de overtuiging dat ze zullen worden gestraft of genegeerd omdat ze troost en aandacht zoeken. Daarom distantiëren ze zich cognitief en gedragsmatig van de bron van leed en vermijden ze in de toekomst verbinding of hulp te zoeken.

Kinderen met vermijdende gehechtheid voelen zich prima bij afwezigheid van verzorgers en raken niet van streek als ze van hen gescheiden zijn. Ze hebben ook geen voorkeur voor ouders of vreemden en reageren gelijk op beiden [8].

De kinderen met vermijdende gehechtheid zullen bijvoorbeeld niet van streek raken als hun ouders hen een hele dag alleen laten en zullen niet opgewonden raken na de hereniging met hen.

Ongeorganiseerde hechtingsstijl

De gedesorganiseerde hechtingsstijl is een combinatie van zowel angstige als vermijdende hechtingsstijlen. Neem om dit te verduidelijken een voorbeeld van een moeder die de ene dag buitengewoon attent en genereus handelt naar haar kind en op andere dagen vermijdend of onoplettend wordt.

Kinderen die onder zulke inconsistente zorgomstandigheden opgroeien, missen een duidelijk hechtingspatroon. Ze voelen zich verward, gedesoriënteerd en onduidelijk in het waarnemen van de wereld als veilig of onzeker.

Zulke kinderen met ongeorganiseerde hechtingsstijlen kunnen de verzorger zowel vermijden als hunkeren naar omdat de verzorger fungeert als beide: de bron van angst en troost voor het kind. Kortom, de ongeorganiseerde hechtingsstijl is het resultaat van verwarrend ouderschap.

Gehechtheidsstijlen voor volwassenen en hechte relaties

Als je je nu afvraagt ​​dat alle gecompliceerde gehechtheden in volwassen relaties de gevolgen zijn van problematische ouder-kind gehechtheden, dan is dit niet waar. Hoewel hechtingsstijlen uit de kindertijd een belangrijke rol spelen bij het voorspellen van toekomstig volwassenheidsgedrag, blijven deze hechtingsstijlen niet altijd op dezelfde manier bestaan ​​in hechtingen bij volwassenen [9].

Kinderen die een ontwijkende hechtingsstijl vertonen, kunnen bijvoorbeeld veilig gehechte volwassenen worden vanwege bepaalde omgevings- en persoonlijke ervaringen. Hiermee bedoel ik dat hechtingsstijlen uit de kindertijd kunnen worden veranderd in de volwassenheid met ervaring en tijd.

De volwassenen hebben vergelijkbare hechtingsstijlen in hun romantische en hechte relaties. Deze vier hechtingsstijlen voor volwassenen zijn:

● Veilige hechtingsstijl
● Gepreoccupeerde (angstige) hechtingsstijl
● Afwijzende (vermijdende) hechtingsstijl
● Angstige (ongeorganiseerde) hechtingsstijl

Veilige hechtingsstijl

Een volwassene die een veilige hechtingsstijl ontwikkelt, is betrouwbaar, zelfverzekerd en open in relaties. Zulke personen hebben een hoog zelfbeeld, een positief zelfbeeld en een positief beeld van anderen en hebben een betere emotionele regulatie. Lees hier mee over in ons artikel over het belang van eigenwaarde/positief zelfbeeld.

Bovendien voelen veilig gehechte volwassenen zich betrouwbaar en veilig in relaties. Ze worden niet jaloers op hun partners of voelen zich onzeker als hun partners om persoonlijke ruimte vragen. In plaats daarvan laten dergelijke volwassenen comfortabele ruimte toe aan hun partners en vertrouwen ze volledig.

Dit komt omdat personen met een veilige hechtingsstijl hechtheid in relaties genieten, gemakkelijk vertrouwen kunnen opbouwen, hun behoeften en emoties effectief kunnen communiceren en openstaan ​​voor communicatie.

Tekenen dat je een veilige hechtingsstijl hebt

● Een positief zelfbeeld en dat van anderen hebben
● Voel je goed in je eentje en in relaties
● Een beter inzicht krijgen in je emoties en gevoelens
● Kan anderen vertrouwen en effectief communiceren
● Geniet van het creëren van sociale banden en connecties
● Twijfelt niet aan de bedoelingen van naaste mensen en partners
● Kan langdurige relaties onderhouden

Wanneer je voldoet aan de hierboven beschreven criteria, heb je hoogstwaarschijnlijk een veilige hechtingsstijl.

Gepreoccupeerde hechtingsstijl

Als het gaat om de gepreoccupeerde hechtingsstijlen, slagen volwassenen er meestal niet in om gelukkige, tevreden en veilige intieme en hechte relaties te onderhouden. Een reden hierachter zijn de angstige banden en overdenkende patronen die door de volwassene worden geoefend.

Gepreoccupeerde of angstige hechtingsstijl bij volwassenen wordt gekenmerkt door verlatingsangst, een negatief zelfbeeld, een lage eigenwaarde en een lage zelfacceptatie. Volwassenen met gepreoccupeerde hechtingsstijlen gedragen zich angstig en codependent in relaties.

Volwassenen met een gepreoccupeerde hechtingsstijl hebben constante bevestiging en geruststelling nodig van anderen, met name van populaire mensen, om in hun waarde te geloven. Ze hebben meestal ernstige twijfels aan zichzelf en twijfelen aan de bedoelingen van andere mensen.

Zulke volwassenen beginnen situaties te overdenken en raken erg van streek door de uitspraken van mensen als negatief af te sluiten.

Bovendien nemen hun emoties en overmatige afhankelijkheid van hechte relaties toe in de tijd van het ervaren van stress of daadwerkelijke stress. Ze hebben erg frequent contact met hun partners nodig om hun angst te verlichten [10].

Tekenen dat je een gepreoccupeerde hechtingsstijl hebt:

Als je een overdenker bent en constant bang bent om gescheiden te worden van je partner. Als je iemand bent die zichzelf onderschat en constant goedkeuring zoekt van andere mensen, dan heb je misschien een angstige of gepreoccupeerde hechtingsstijl. Enkele andere kenmerken van angstig gehechte volwassenen zijn:
● Gevoelig voor negatieve opmerkingen en complimenten
● Een scherpe waarnemer van de reacties van andere mensen
● Maakt je zorgen dat mensen, specifiek je romantische partner, niet van je houden
● Wil connecties maken maar aarzelt erg veel omdat je denkt dat je niet goed genoeg bent

Als je dergelijke tekenen of soortgelijk gedrag in je gehechtheden hebt, is het zeer waarschijnlijk dat je een gepreoccupeerde gehechtheidsstijl ervaart.

Misschien ook interessant: manieren om je eigenwaarde of zelfrespect te vergroten>>>

Afwijzende of vermijdende hechtingsstijl

Heb je ooit mensen gezien die afstandelijk zijn en sociale contacten proberen te vermijden? Mensen die meer genieten van hun eigen gezelschap dan van hechte relaties? Zulke mensen kunnen een afwijzende hechtingsstijl hebben.

Volwassenen met afwijzende hechtingsstijlen hebben een positief zelfbeeld over zichzelf, maar een negatief beeld van anderen. “Ik ben voldoende, maar andere mensen komen gewoon in de buurt om me pijn te doen”. Zulke personen geven de voorkeur aan onafhankelijkheid en vermijden het ervaren van stress die verband houdt met relaties.

Deze volwassenen staan ​​gewoonlijk koud tegenover relaties en vinden het moeilijk om de emotionele gehechtheid die andere mensen nodig hebben, te beantwoorden. Zelfs als ze intern emotionele opwinding ervaren, proberen de volwassenen met deze hechtingsstijl hun emoties te onderdrukken en stressvolle tijden alleen door te komen.

Zulke mensen zijn er snel bij om relaties eerst te verlaten om de pijn veroorzaakt door scheidingen te verminderen, zijn onzeker over hun gevoelens en hebben hoogte- en dieptepunten van intimiteit.

Tekenen dat je afwijzende hechtingsstijlen hebt

Wanneer jij aan de bovengenoemde criteria voldoet en vergelijkbare eigenschappen heeft, zoals:
● Zich voldoende en onafhankelijk voelen
● Een hoog zelfbeeld hebben
● Geen geruststelling of goedkeuring van anderen nodig hebben
● Geniet van sociale connecties maar je bent bang voor hechte relaties

Dan is de kans groter dat je een vermijdende of afwijzende hechtingsstijl hebt in relaties.

Angstige gehechtheid

Angstige gehechtheid of gedesorganiseerde gehechtheid wordt vertoond door individuen met een negatief zelfbeeld en een negatief beeld van mensen in hun omgeving. De volwassenen met deze gehechtheidsstijl proberen intieme en hechte relaties te vermijden, maar tegelijkertijd snakken ze diep van binnen naar de liefde en nabijheid van hun relaties.

In sommige gevallen ontwikkelen volwassenen met angstige hechtingsstijlen hechte fysieke relaties, maar vermijden ze het aangaan van emotionele banden met hun partners. Dit helpt hen om te gaan met het leed van emotioneel kwetsbaar worden als hun partner vertrekt.

Kortom, deze individuen wijzen emotionele en fysieke intimiteit niet volledig af, ze zijn er gewoon bang voor. Bovendien kunnen deze volwassenen met ongeorganiseerde hechtingsstijlen emotionele banden met andere mensen ontwikkelen, ze zullen alleen constant geloven dat ze binnenkort door hun partners zullen worden afgewezen [11].

Tekenen dat je een angstige hechtingsstijl hebt

Als je de bovengenoemde tekenen in je hechtingsstijlen hebt en je bent in de war over je emotionele verlangens en angsten, dan heb je misschien een angstige hechtingsstijl. Enkele andere tekens kunnen zijn:

● Je twijfelt erg veel aan de bedoelingen van je partner
● Wantrouwen in de woorden en daden van mensen
● Verlangen om een ​​relatie op te bouwen, maar overmatige angst om gekwetst te worden

Misschien ook interessant: hoe kom je van je negatieve zelfbeeld af?

Belangrijkste leerpunten

Hechtingsstijlen zijn erg belangrijk om iemands gedrag in een sociale en emotionele context te begrijpen. Een persoon kan in verschillende situaties verschillende hechtingsstijlen vertonen. Het is ook mogelijk om verstoorde hechtingsstijlen te veranderen in meer acceptabele en veiligere.

Bronnen

[1] Fuertes, J. N.,. Grindell, S., Kestenbaum, M., & Gorman, B.(2017). Sex, parent attachment,     emotional adjustment and risktaking behaviours. International Journal of High Risk               Behaviour and  Addiction. 6(2):e36301. doi: 10.5812/ijhrba.36301.

[2] Bowlby J. (1982). Attachment and loss: retrospect and prospect. The American journal of        orthopsychiatry, 52(4), 664–678. https://doi.org/10.1111/j.1939-0025.1982.tb01456.

[3] Roque, L., Veríssimo, M., Fernandes, M., & Rebelo, A. (2013). Emotion regulation and      attachment: relationships with children’s secure base, during different situational and            social contexts in naturalistic settings. Infant behavior & development, 36(3), 298–306.           https://doi.org/10.1016/j.infbeh.2013.03.003

[4] Duschinsky, R. (2015). The emergence of the disorganized/disoriented (D) attachment                 classification, 1979–1982.History of Psychology, 18(1), 32–46.                                                           https://doi.org/10.1037/a0038524

[5][6][8] Shahrabi, M. S., Shahrabi, M., Heidari, A., & Ghaderi, H. (2020). Attachment styles in          prediction of 3 to 6 year old children. European Archives of Paediatric Dentistry.        21:647–656 https://doi.org/10.1007/s40368-019-00495-9

[7] Cassidy, J., & Berlin, L. J. (1994). The insecure/ambivalent pattern of attachment: theory and       research. Child development, 65(4), 971–991.

[9] Cherry, K. (2022). Different types of attachment styles. Rerieved from             https://www.verywellmind.com/attachment-styles-2795344#

[10]Mikulincer, M., Shaver, P. R., & Pereg, D. (2003). Attachment theory and affect regulation: The                              dynamics, development, and cognitive consequences of attachment-related strategies. Motivation and            Emotion, 27(2), 77–102. https://doi.org/10.1023/A:1024515519160

[11] Disorganized Attachment: Causes & Symptoms (2020). The Attachment project. Retrieved                    from https://www.attachmentproject.com/blog/disorganized-attachment