Niet kunnen slapen door stress? Hoe komt dat?

Alles heeft zijn eigen voordelen maar er is ook altijd een keerzijde. Wanneer iets wat nuttigs kan zijn de overhand neemt in je leven, kan het ook gevaarlijk worden en één van die dingen is stress. Stress kan gezond of ongezond zijn, afhankelijk van de impact die het op ons veroorzaakt.

Langdurige en chronische stress kan gevaarlijk zijn, niet alleen voor de geestelijke gezondheid, maar ook voor de lichamelijke gezondheid en één van de gevolgen ervan is slaapgebrek. De relatie tussen stress en slaap is wederkerig en vandaag wil ik dit uitgebreid met jullie behandelen. Hoewel stress de oorzaak van slecht slapen kan zijn, kan slaapverstoring ook leiden tot stress. Makkelijk of niet soms?

Kun jij niet slapen door stress of heb je dit vermoeden? Lees dan verder, want ik zal de relatie tussen slaap en stress uitleggen.

Hoe zijn stress en de slaap in wetenschappelijke zin gerelateerd?

Hoge niveaus van langdurige stress verstoren de normale slaap. Gebrek en/of verlies aan slaap werkt als een triggerfactor om de stressreactie van het lichaam op gang te brengen. Dit leidt tot een verhoogd niveau van het stresshormoon cortisol, dat de slaap verder verstoort en deze cyclus voortzet [1]. Gebrek aan slaap kan lichamelijke symptomen veroorzaken zoals misselijkheid, slaperigheid, hoofdpijn die ook de slaap verstoort.

Slaap is noodzakelijk om mensen goed te laten functioneren. Het is een bron om het lichaam te voorzien van de benodigde hoeveelheid energie door spieren te herstellen en het geheugen normaal te laten werken [2]. Teveel stress hebben gaat ten koste van de slaapkwaliteit.

Het is wel belangrijk om te begrijpen dat de slaapbehoefte van personen kan variëren met de leeftijd. Een gezonde volwassene heeft maximaal 7 tot 9 uur slaap per nacht nodig [3]. Volwassenen die minder dan 8 uur slapen, rapporteren vaker symptomen van stress, waarin ik en vele anderen dus wel een verband zien.

Stress neemt daarnaast toe wanneer de kwaliteit van de slaap afneemt en dus gaan stress en slaap op deze manier ook hand in hand. Een studie meldde dat 43% van de volwassenen slecht slaapt vanwege stress [4]. Dit alles te samen toont de wederkerige relatie tussen stress en slaap.

Hoe uiten stressfactoren in relatie met slaap zich?

Stressfactoren zijn voor iedereen anders, niet alle personen zijn immers even stressbestendig. Voor tieners kan het te maken hebben met spanningen op school met leeftijdsgenoten of door naderende examens, voor ouderen kan het te maken hebben met interpersoonlijke relaties of stress op het werk etc. Wat de reden ook is, stress blijft met onze gedachten spelen en verstoort onze slaap. Het fungeert als een risicofactor voor het gene wat voor een mens o zo belangrijk is: goed slapen.

Mogelijke symptomen van slecht slapen, met als boosdoener stress

• Zich moe voelen overdag, maar ’s avonds erg gestrest kunnen zijn.
• Zich traag, lui of prikkelbaar voelen door de stress.
• Niet in staat zich te concentreren en zich ongemotiveerd te voelen.
• Gebrek aan interesse of energie in leuke dingen.
• Onnodig schreeuwen tegen de partner of collega’s.
• Het overslaan van dagelijkse routines zoals lichaamsbeweging en geen motivatie om verantwoordelijkheden op zich te nemen.

Kortom, je kunt het aan genoeg dingen merken dat stress waarschijnlijk de boosdoener kan zijn, van jouw nachtelijk ontwaakt zijn.

Wat zijn stressgerelateerde slaapproblemen?

Slapeloosheid (insomnia)

Stress wordt beschouwd als een bestendigende factor voor slapeloosheid, wat verwijst naar moeite met inslapen of doorslapen en vroeg wakker worden. Mensen die niet kunnen slapen door stress en slapeloosheid leiden voelen zich gedurende de dag slaperig en moe, zelfs nadat ze wakker zijn geworden.

Mensen die stressvolle levensgebeurtenissen meemaken en mensen die moeite hebben om met stress om te gaan, lopen een groter risico op slapeloosheid. Wanneer slapeloosheid lange tijd aanhoudt, wordt dit chronische slapeloosheid genoemd en kan het aanleiding geven tot andere psychische stoornissen zoals angst en depressie.

Stressvolle gebeurtenissen en slapeloosheid in wetenschappelijke studies

Studies hebben een sterk verband gevonden tussen stress en slapeloosheid [6]. Mensen die traumatische levensgebeurtenissen meemaken, herinneren zich de stressvolle gebeurtenissen in dromen beter en hebben een lage slaapefficiëntie [7]. Degenen die een scheiding ondergaan [8] en veel werkstress hebben, melden ook dat ze slechter slapen [9]. Stressvol denken wordt daarnaast ook nog eens geassocieerd met slapeloosheid [10]. Stress en slaap hebben een wederkerige relatie, waar stress kan leiden tot slapeloosheid, kan slapeloosheid de oorzaken zijn van de symptomen van stress.

Wanneer je leidt aan slapeloosheid is het natuurlijk het beste om bij je huisarts of een andere professional langs te gaan voor advies. Uiteraard wil Mindsetking je ook best een handje helpen om online hulpmiddelen voor de slaap te vinden, daarom zou je de pagina over sneller in slaap vallen kunnen bekijken en de pagina over de beste tips voor wanneer je niet kunt slapen.

Slaapapneu

Slaapapneu zorgt ervoor dat je stopt met ademen terwijl je slaapt. Obstructieve slaapapneu zorgt ervoor dat de bovenste luchtdoorgangen blokkeren, waardoor de ademhaling stopt, wat leidt tot midden in de nacht wakker worden. Zo’n nachtelijk ontwaken zorgt ervoor dat het lichaam meer stresshormoon afgeeft, waardoor de persoon aan hogere stressniveaus wordt blootgesteld. Slaapapneu kom je veel tegen bij mensen met een posttraumatische stressstoornis of mensen die stressvolle levensgebeurtenissen hebben meegemaakt. PTSS maakt het moeilijk om te ontspannen en kan leiden tot een gevoelige, gefragmenteerde slaap, waardoor de slaap van de persoon zeer gevoelig is voor veranderingen in de luchtwegen. Mensen met een hoog stressniveau ervaren vaker nachtmerries die de situatie van slaapapneu verergeren.

Tips om beter te slapen bij stress

Als je niet kunt slapen door stress, dan zijn er stappen die je kunt ondernemen, om toch weer beter te gaan slapen. Kleine stappen in de richting van een slaaproutine kunnen grote voordelen hebben voor onze gezondheid. Onthoud dat consistentie de sleutel is, ook bij weer beter gaan slapen i.c.m. stress. Het maakt niet uit hoe klein de stappen zijn of hoe lang het proces duurt, wat het ook is, het moet consistent zijn. Enkele tips om de slaap te verbeteren zijn;

1. Beperk het gebruik van je bed als je niet slaap
2. 2. Maak tijd vrij om stress weg te nemen
3. 3. Volg een consistent slaap-waakschema
4. Verbetering van de voedselinname
5. Blootstelling aan licht
6. Massage met massage apparaten om lichamelijke stress te verminderen voor het slapen
7. Beweeg regelmatig
8. Elektrische dekens om te ontspannen voor het slapen
9. Een verzwaringsdeken
10. Hobby’s en interesses
11. Ontspanningstechnieken;
12. Mindfulness beoefenen

Meer tips omtrent niet kunnen slapen in het algemeen vind je op deze pagina>>>

Meer tips over het tegen gaan van stress in het algemeen kun je vinden op deze pagina>>>

Meer stressgerelateerde artikelen:

• Nekpijn gerelateerd aan stress en mentale problemen
• Onrustige en rusteloze gevoelens en de verbinding met stress
• Piekeren, mede door stress en angst
• Stressballen voor meer rust
• Stress, wat is het nu precies?
• Stress en oogproblemen

Meer slaap gerelateerde artikelen:

• Alles over de REM-slaap en hoe je erin komt
• Beste verzwaringsdeken
• Beste elektrische deken
• Hoeveel slaap heb je nodig?
• Kussen bij nekklachten, welke kies je?
• Sneller in slaap vallen, handige tips!