Door dit artikel kom je erachter of je een schuldgevoel hebt en hoe je deze kunt loslaten

Jezelf de schuld geven is niet altijd goed. Soms ga je de schuld op je nemen voor iets dat je helemaal verkeerd hebt gedaan (zo gaat dat nou eenmaal).

Op andere momenten heb je het verprutst om redenen die je niet echt besefte. In beide gevallen doe je er goed aan om het schuldgevoel zo snel mogelijk loslaten.

Het heeft niet alleen tal van gunstige functies, maar het heeft ook meer negatieve effecten dan je zou willen.

Wat zijn schuldgevoelens precies?

Schuld is een emotie die meestal wordt gevoeld na het plegen van een verkeerde handeling. Het gaat vaak gepaard met gevoelens van spijt, schaamte of wroeging.

Mensen kunnen zich ook schuldig voelen als ze niets verkeerds hebben gedaan, maar het gevoel hebben dat ze dat wel hadden moeten doen.

Schuldgevoel kan een krachtige motivator zijn en leidt er vaak toe dat mensen corrigerende maatregelen nemen.

Een mogelijke betekenis van het woord ”schuldgevoel”’: Schuld is het gevoel dat gepaard gaat met het besef iets verkeerd te hebben gedaan. Het kan gepaard gaan met verschillende emoties, zoals schaamte, spijt of verdriet.

Verschillende soorten schuldgevoelens

Schuldgevoel is een gevoel dat de meeste mensen op een bepaald moment in hun leven ervaren.

Het kan worden veroorzaakt door veel verschillende dingen, zoals iets verkeerd doen of iets niet doen waarvan u weet dat u het had moeten doen.

Er zijn verschillende soorten schuld, zoals morele schuld en sociale schuld.

Morele schuld is schuld die wordt veroorzaakt door iets verkeerds te doen, en sociale schuld is schuld die wordt veroorzaakt door het niet voldoen aan de verwachtingen van anderen.

Sommige schuldgevoelens zijn terecht andere niet

Soms heb je een schuldgevoel doordat je niet aan je eigen verwachtingen voldoet

Het kan zijn dat je iemands verjaardag vergeet of dat je teveel aan iemand anders zijn verwachtingen probeert te voldoen, terwijl deze onredelijk of te hoog zijn.

In dit soort gevallen is het beter om te leren om de schuldgevoelens los te laten.

Een voorbeeld: je werkt binnen een super stressvol bedrijf en je baas is een erg gestreste leidinggevende die veel te veel van zijn medewerkers vraagt en eigenlijk nooit tevreden is. Toch wil jij graag je baan behouden en hoop je ergens dat hij toch een keer pluim aan jou uitdeelt. Je werkt eigenlijk harder dan gezond voor je is, maakt overuren en moet ’s avonds en in het weekend vooral bijkomen van werk. Toch is je baas niet gelukkig en geeft hij je geen complimenten en wordt soms zelfs boos op je. Dit lijkt normaal, want mijn collega’s doen het toch ook? Het is niet normaal en eerder wenselijk om een nieuwe omgeving te zoeken en wat je vooral niet moet hebben zijn schuldgevoelen in dit geval.

Welke schuldgevoelens kunnen terecht zijn?

Soms zijn schuldgevoelens terecht en doe je er goed aan je excuses aan te bieden en te laten zien dat je schuldgevoelens hebt aan de personen die onder jouw gedrag of nalatigheden hebben geleden.

Een voorbeeld: stel je bent een vader of moeder en hebt gedurende de opvoedingstijd van je kinderen regelmatig drugs gebruik en overvloedig alcohol gedronken. Hierdoor heb je je kinderen op jongere leeftijd meerdere malen kwaad bejegend, waardoor ze op latere leeftijd psychische problemen hebben opgelopen. Je had hier toen geen macht over, maar je schuldgevoel is wel terecht. Waarom? Omdat je kinderen er werkelijk veel last hebben gehad van jouw gedrag en nalatigheid om een goede ouder te zijn (in ieder geval op sommige momenten)

Toch is het goed om niet te lang in je schuldgevoelens te blijven hangen of ze in ieder geval niet de overhand te laten nemen.

Je kunt bijvoorbeeld door middel van zelfinzicht en compassie voor je zelf leren begrijpen waarom je destijds bepaalde keuzes hebt gemaakt.

Ben je vroeger zelf misschien slecht behandeld? Leidde je op dat moment aan vervelende gevoelens of misschien zelfs mentale problemen?

Hoe ontstaan schuldgevoelens?

Schuldgevoel komt vaak voort uit overdreven streng zijn in het naleven van hoe je je zou moeten gedragen. (B) Maar hoe bereik je die hoge lat?

Vaak komt een hoge standaard voort uit een (persoonlijk) groot verantwoordelijkheidsgevoel. Je gelooft bijvoorbeeld dat je veel om anderen moet geven. Dan voel je je schuldig als je iets verkeerd doet.

Schuld ontstaat als je je niet aan de gestelde regels houdt. Stel dat je hebt geleerd dat de auto gewassen moet worden, dan kun je je behoorlijk schuldig voelen als je er niet aan toe komt.

Situaties die aanleiding kunnen geven tot het hebben van een schuldgevoel:

• Je vergeet de verjaardag van een vriend of een goede kennis
• Vergeten een verjaarscadeautje te kopen
• Wanneer je ex na het uitmaken in een gat beland
• Je kunt je schuldig voelen dat jij zoveel welvaart hebt en iemand anders niet voldoende eten heeft
• Wanneer je niet lekker bent en je ziekmeld op werk terwijl het eigenlijk super druk is
• Iets goedbedoelds zeggen wat bij een ander persoon totaal verkeerd aankomt
• Een eigen doelpunt maken in een belangrijke voetbalwedstrijd
• Een feestje afzeggen omdat je helemaal kapot bent
• Het hebben van een schuldgevoel door het contract met iemand te hebben verbroken

Praat jezelf geen schuldgevoel aan als het niet terecht is

Wanneer iemand zichzelf schuldig laat voelen door stil te staan bij negatieve gedachten of zich lastiggevallen te voelen door de woorden van anderen, is hij of zij bezig met een cognitief proces dat bekend staat als zelfbeschuldiging.

Dit gebeurt wanneer een persoon zichzelf de schuld geeft van dingen die niet hun schuld zijn, en kan leiden tot schuldgevoelens, schaamte en waardeloosheid.

Dit proces is vaak contraproductief en door de negatieve gedachten kun je werkelijke gebeurtenissen in een negatiever (onwerkelijk) daglicht gaan plaatsen.

Lees meer over je negatieve gedachten loslaten of over de wondere werking van je gedachten in het algemeen.

Let op de volgende valkuilen wanneer je schuldgevoelens hebt

• Pas op voor mensen die niet het beste met je voorhebben en je advies geven waardoor je je schuldig voelt
• Een partner met narcistische trekjes kan een erg negatieve impact hebben op je zelfvertrouwen en je schuldgevoel
• Kijk uit voor leidinggevende die teveel van je eisen of nooit eens positieve feedback geven
• Let op ouders die afgekeurd gedrag in zichzelf ook in jouw afkeuren, wat helemaal niet terecht hoeft te zijn
• Kijk uit voor mensen die ten koste van jou iets willen winnen, broers / zussen of vrienden die niet het beste met je voor hebben
• Sommige mensen praten jou gewoon iets aan wat niet klopt om er zelf beter van te worden of te kijken hoe jij ergens op reageert

Zorg ervoor dat je niet te perfectionistisch bent

Perfectionisme kan leiden tot schuldgevoelens omdat het moeilijk kan zijn om te voldoen aan de hoge eisen die de perfectionist aan zichzelf stelt.

Hierdoor kan de perfectionist het gevoel krijgen dat hij niet aan zijn eigen verwachtingen voldoet, wat kan leiden tot schuldgevoelens.

Bovendien kan perfectionisme ook leiden tot andere narigheden, zoals: dwangmatig gedrag wanneer de perfectionist de controle over zijn omgeving en zijn eigen emoties probeert terug te krijgen.

Lees meer over het loslaten van perfectionisme>>

Wat kunnen de gevolgen zijn van schuldgevoelens?

We ervaren van tijd tot tijd (momenten van) schuldgevoelens. Het is een functie van emoties die we als mensen ervaren. De belangrijkste vraag is of we schuld moeten laten voortduren.

We zijn tenslotte mensen en maken fouten en moeten we daarom wel altijd zo streng voor onszelf zijn?

Schuldgevoel kan bestaan uit een langdurig gif in je geest, zoals angst of andere aandoeningen. (B)

Schuldgevoel wordt dan de reden dat je mentale vermogens afnemen. Dit kan gevoelens van lage productiviteit veroorzaken, maar ook mentaal onwel voelen en er zorg voor dragen dat je minder lekker in je vel zit. (B)

Misschien geniet je minder van je eigen leven als je eenmaal schuldgevoel een last hebt laten worden.

Dat kan je ervan weerhouden om de dingen te doen die je wilt doen. Het weerhoudt je ervan om een mooier leven te leiden.

Reden genoeg om er direct afscheid van te nemen.

Hoe kun je jouw schuldgevoelens loslaten?

Zoals je inmiddels in dit artikel hebt kunnen leven zijn wij geen fan van het onderhouden van je schuldgevoelens en kun je er in de meeste gevallen dus maar beter vanaf komen.

In onderstaande alinea’s leren wij je hoe je dit effectief kunt doen door middel van onze beste tips:

Tip 1: Focus je op de toekomst en aanvaard dat het verleden het verleden is

Aanvaarden dat het verleden het verleden is en focussen op het goede in de toekomst kan helpen om schuldgevoelens te verminderen.

Dit komt omdat het individuen in staat stelt zich te concentreren op hun heden en toekomst, in plaats van op dingen die ze niet kunnen veranderen.

Zo creëer je nieuwe gebeurtenissen die meer positieve reacties oproepen en heb je meer kans dat de gebeurtenissen die schuldgevoel veroorzaken naar de achtergrond zakken.

Tip 2: Je verdiend het beste

Als je je schuldig voelt, is het belangrijk om te onthouden dat je het beste verdient. Schuld accepteren kan vaak leiden tot negatieve gedachten en gedragingen, zoals zelfkritiek of uitstelgedrag.

Het is belangrijk om te onthouden dat iedereen fouten maakt en dat je hierin niet de enige bent. Probeer je te concentreren op jezelf vergeven en vooruitgaan.

Je kunt dit doen door realistische doelen te stellen en bewust te zijn van jouw gedachten en gedrag.

Oke soms verdien je echt een schuldgevoel, maar meestal is het nutteloos. Lees hieronder hoe je aardiger kunt zijn voor jezelf.

Tip 3: Zorg voor meer zelfcompassie

Tip 4: Zelfinzicht en persoonlijke ontwikkeling zijn de weg die je moet nemen

Zelfinzicht en persoonlijke ontwikkeling zijn belangrijk om te begrijpen waarom je je schuldig voelt en hoe je van die gevoelens af kunt komen.

Door je gedachten en gevoelens te onderzoeken, kun je de oorzaak van je schuld identificeren en eraan werken om het aan te pakken.

Persoonlijke groei kan je helpen nieuwe manieren te leren om met schuldgevoelens om te gaan en je zelfrespect (of zelfcompassie zoals hierboven genoemd) te verbeteren.

Met tijd en moeite kun je schuldgevoelens overwinnen en een gelukkiger en gezonder leven leiden.

Een manier om tot meer zelfinzicht te komen feedback vragen aan vrienden, familie of collega’s, of door je te verdiepen in mindfulness en meditatie en via deze manier jezelf te onderzoeken.

Het lezen van psychologische boeken of boeken omtrent persoonlijke groei werken ook goed.

Tip 5: Verdiep je in mindfulness en/of mediatie

Het is aangetoond dat mindfulness en eventueel toegevoegd meditatie mensen helpt zich meer bewust te worden van hun gedachten en gevoelens, en minder veroordelend over zichzelf te zijn. (B)

Dit kan leiden tot minder schuldgevoelens en meer compassie voor jezelf. Bovendien is mindfulness in verband gebracht met veranderingen in de hersenen die het welzijn kunnen bevorderen. (B)

Wij hebben de beste boeken omtrent mindfulness als voor je op een rijtje gezet wat de beste oefeningen om te beginnen zijn.

Tip 6: De wereld draait niet om jou

Bewust zijn dat de wereld niet om jezelf draait, kan helpen om schuldgevoelens te verminderen.

Als je begrijpt dat iedereen zijn eigen leven, problemen en zorgen heeft, wordt het gemakkelijker om jezelf fouten te vergeven en je te concentreren op het zorgen voor je eigen behoeften.

Iedereen maakt wel eens een foutje en misschien denkt de persoon waar jij een schuldgevoel bij hebt wel helemaal niet aan jou!

Tip 7: Praat over je schuldgevoelens

Een manier om schuldgevoelens te verminderen, is door er openlijk over te praten.

Door onze schuld met anderen te bespreken, kunnen we die vaak objectiever gaan zien en begrijpen waarom we er last van hebben.

We kunnen ook feedback en steun krijgen van onze vrienden en familie, waardoor we ons beter kunnen voelen en de situatie beter begrijpen.

Soms kunnen andere mensen (die het beste met je voor hebben) een erg gezonde kijk geven op de situatie waar je iets aan hebt.

Tip 8: Ga na of de schuld wel echt bij jou ligt

Denk goed na en praat indien mogelijk met iemand over de situatie en ga voor jezelf na of de schuld wel echt bij ligt. Deed je het expres of was het zonder opzet?

De eerste stap is om de situatie te analyseren en te bepalen of er factoren waren die tot de gebeurtenis hebben geleid.

Daarna kun je als persoon in kwestie je eigen rol in de situatie beoordelen en bepalen of hij iets anders had kunnen doen.

Ten slotte is het goed om na te denken of jij het erg had gevonden als het bij jou was gebeurd.

Wij zijn snel geneigd om te stellen dat als er geen opzet in het spel is geweest, het schuldgevoel in de meeste gevallen onterecht is.

Tip 9: Bied je verontschuldigingen aan (als je het gevoel hebt dat het terecht is)

Het is belangrijk om je te verontschuldigen als je iets hebt gedaan dat een ander schaadt, om zo je schuldgevoelens te verminderen en los te laten.

Door je oprecht te verontschuldigen en verantwoordelijkheid te nemen voor je daden, kun je beginnen met het herstellen van de schade die is aangericht.

Bovendien kan verontschuldigen je helpen om je relaties met anderen te verbeteren en weer opnieuw op te bouwen.

Tip 10: Sommige dingen lijken veel groter dan ze in werkelijkheid waren

Als je je ervan bewust bent dat sommige dingen veel groter lijken dan ze waren, kun je begrijpen dat de schuld die je voelt niet altijd evenredig is aan de oorzaak van de schuld.

Dit kan helpen om schuldgevoelens los te laten, omdat het de ervaring in perspectief plaatst.

Soms verzinnen onze gedachten er allerlei denkbeelden bij en zijn wij ook geneigd voor andere personen te gaan denken en op basis van aannames onze waarheden te creëren.