Wat is emotionele intelligentie en hoe krijg je het?

Emotionele intelligentie, afgekort EQ, de kans is groot dat je dit kent als tegenpool van het IQ. Het is een begrip dat steeds populairder wordt en waar steeds meer mensen zich mee bezig houden.

Sommige mensen beweren zelfs dat emotionele intelligentie de bepalende factor is van hun succesvolle carrière. Wat is emotionele intelligentie en wat zijn de emotionele intelligentie kenmerken?

1. Wat is emotionele intelligentie?

In 1995 introduceerde de Amerikaanse psycholoog Daniel Goleman het begrip Emotionele Intelligentie.

Als je bezit over emotionele intelligentie betekent dit dat je jezelf bewust bent van zowel je eigen gevoelens als van de gevoelens van een andere personen. Je hebt dan de gave om je eigen emoties en de emoties van andere de baas te blijven. Je kunt je eigen humeur op een snelle manier verbeteren wanneer er iets prettigs gebeurt, je kunt gemakkelijk met andere mensen omgaan en je voelt dat je jezelf goed kunt verplaatsen in een ander tijdens een gesprek. In een notendop is dit de emotionele intelligentie betekenis.

Daniel Goleman beweert dat er een aantal factoren zijn die ervoor zorgen dat je emoties kunt herkennen en om jezelf te motiveren. Het zelf-voelende brein, zelfbeheersing, geestdrift en zelfkennis. Om dit uit te leggen schreef hij dit wereldberoemde boek>>>

Al deze factoren hebben te maken met emotionele intelligentie. Deze eigenschappen komen natuurlijk goed van pas tijdens het uitvoeren van je werk en in je relaties. Daniel Goleman zegt dat er 5 belangrijke onderdelen zijn bij emotionele intelligentie:

• Zelfbewustzijn
• Zelfregulering
• Motivatie (intrinsiek & extrinsiek)
• Empathie
• Sociale vaardigheden

Hoe meer je deze onderdelen beheerst hoe meer je emotionele intelligentie verhoogd.

Emotionele intelligentie wordt met de EQ-index gemeten. Emotionele intelligentie is op het traditionele IQ een aanvulling. Je kunt emotionele intelligentie beschrijven als het samenkomen van de interpersoonlijke en de intra- persoonlijke intelligentie.

2. Wat is de betekenis van emotionele intelligentie?

Als je een hoge emotionele intelligentie hebt betekent dit dat je weet wat je voelt, wat je emoties betekenen en de invloed van deze emoties op andere mensen. Hoe je gedrag door jezelf wordt gestuurd, hoe gemakkelijk je in sociale situaties beweegt en welke persoonlijke beslissingen je neemt om goede resultaten te halen, zijn allemaal factoren van emotionele intelligentie. 

Als je een hoge emotionele intelligentie hebt betekent dit dat je effectief kunt communiceren, uitdagingen kunt overwinnen en conflicten onschadelijk kunt maken. Het helpt je om duurzame relaties op te bouwen, te slagen op school en/of je werk, en het helpt je om je carrière doelen en persoonlijke doelen te behalen. Het helpt je om in contact te komen met je gevoelens, je intentie in acties om te zetten en weloverwogen beslissingen te nemen.

Er zijn 5 emotionele intelligentie kenmerken:

1. Zelfmanagement
2. Zelfbewustzijn
3. Sociaal bewustzijn
4. Relatie management
5. Empathie

Deze vaardigheden zijn aan te leren. Op die manier kun je, als je dit zou willen je emotionele intelligentie ontwikkelen.

3. Waarom is emotionele intelligentie belangrijk?

Je hebt emotionele intelligentie nodig bij:

Presentaties
Een hoge emotionele intelligentie kan je helpen bij het sturen van de sociale complexiteit die een werkplek met zich meebrengt, het leiderschap op jezelf te nemen, het motiveren van anderen en om uit te blinken in je carrière. Veel bedrijven vinden emotionele intelligentie tegenwoordig net zo belangrijk als de technische vaardigheden.

Lichamelijke gezondheid
Wanneer je incapabel bent in het beheersen van je emoties, kun je waarschijnlijk niet omgaan met stress. Dit kan ernstige gevolgen hebben voor je gezondheid. Onbeheerste stress kan leiden tot verhoging van je bloeddruk, onderdrukking van je immuunsysteem, risico op hartaanvallen en beroertes verhogen, bijdragen aan onvruchtbaarheid en versnelling van het verouderingsproces. Als je besluit om je emotionele intelligentie te verhogen dan is de eerste stap om te leren omgaan met stress.

Mentale gezondheid
Emoties en stress die je niet controleren kunnen uiteindelijk gevolgen hebben voor je mentale gezondheid. Je wordt hierdoor gevoeliger voor depressie en angst. Als je niet in staat bent om je eigen emoties te begrijpen, kun je ze ook nooit helemaal accepteren, je fijn voelen bij je emoties, of ze helemaal beheersen. Je zult ook moeite ervaren bij het opbouwen van duurzame relaties. Als gevolg hiervan kun je het gevoel van eenzaamheid ervaren of het gevoel van isolatie, dit leidt uiteindelijk tot verergering van eventuele psychische problemen.

Relaties
Door het leren begrijpen en beheersen van je emoties ben je in staat om je gevoelens te uiten en je kunt je gemakkelijker in het gevoel van andere mensen inleven. Als je deze eigenschap bezit zal het communiceren effectiever worden en kun je duurzame relaties opbouwen. Zowel in je werk leven als in je persoonlijke leven.

Sociale intelligentie
Als je met je emoties in harmonie kunt zijn dan dient dit een sociaal doel. Je staat in verbinding met de wereld, met de mensen en met dieren. Als je sociale intelligentie bezit kun je vriend van vijand onderscheiden, je kunt jezelf meten met de interesses van anderen, je bent in staat om je stress te verminderen, het in evenwicht brengen van je zenuwstelsel door gebruik te maken van sociale communicatie en je zult het gevoel van geliefdheid en geluk ervaren.

4. Hoe weet je of je emotionele intelligentie bezit?

Iedereen bezit emotionele intelligentie. Je hebt natuurlijk een lage emotionele intelligentie, gemiddelde emotionele intelligentie en een hoge emotionele intelligentie. Ondanks dat ieder mens dit bezit, kan het soms ongrijpbaar zijn.

Iemand met een lage emotionele intelligentie wordt gezien als ‘eigengereid’. Iemand die een hoge emotionele intelligentie bezit wordt gezien als ‘aanpassend’ en ‘empathisch’. Je kunt natuurlijk een test doen zodat je je emotionele intelligentie meten kunt. De kenmerken van emotionele intelligentie zijn:

4.1 Beschik jij over zelfmanagement?

Als je gebruik wilt maken van je EQ moet je op een goede manier je emoties kunnen gebruiken om beslissingen te nemen over je gedrag die opbouwend zijn. Wanneer je snel overdreven gestrest wordt dan raak je de controle kwijt over je emoties. Hierbij verlies je ook het vermogen om bedachtzaam te handelen.

Emoties geven je stukjes informatie die je veel over jezelf en andere vertelt. Stress haalt je uit deze comfortzone. Je kunt hierdoor erg overweldigend worden en je kunt hierdoor de controle verliezen over jezelf.

Als je het vermogen hebt om met stress om te gaan en je emotioneel aanwezig kunt blijven kun je verontrustende informatie leren ontvangen zonder dat dit je gedachten en je zelfbeheersing beïnvloedt. Je kunt dan keuzes maken die je helpen om je impulsieve gedrag en gevoelens te beheersen.

Emoties kun je beheersen op een gezonde manier. Initiatief wordt dan genomen. Afspraken worden nagekomen en je kunt je aanpassen aan omstandigheden die veranderen.

4.2 Heb jij veel zelfbewustzijn?

Het omgaan met stress is de eerste stap die je helpt om je emotionele intelligentie ontwikkelen. In de wetenschap van gehechtheid wordt ons verteld dat de huidige emotionele ervaring zeer waarschijnlijk een afspiegeling is je vroege levenservaring.

Het vermogen om je kerngevoelens te beheersen zoals woede, angst, verdriet en vreugde, is vaak afhankelijk van de kwaliteit en de consistentie van je vroegere emotionele ervaringen.

Als je als baby zijnde een ouder had die je emoties begreep en waardeerde, is het waarschijnlijk dat je emoties een waardevolle factor zijn geworden in je volwassenen leven.

Wanneer je als baby ervaringen hebt gehad die verwarrend, pijnlijk of zelfs bedreigend waren, heb je naar alle waarschijnlijkheid afstand proberen te doen van je emoties.

De sleutel van het begrijpen hoe je gedachten en je acties beïnvloed worden door je emoties is echter om verbinding met je gevoel te maken.

• Ervaar je je gevoelens die stromen waarbij je kennismaakt met de ene na de andere emotie terwijl je ervaringen ieder moment veranderen?

• Ervaar je dat je emoties met fysieke sensaties gepaard gaan, bijvoorbeeld op je maag, keel of borst?

• Ervaar je gevoelens en emoties individueel, zoals woede, vreugde of verdriet en zijn deze gevoelens duidelijk in subtiele gezichtsuitdrukkingen te zien?

• Ervaar je intense gevoelens die de kracht hebben om jouw aandacht, en de aandacht van anderen, te trekken?

• Geef je je emoties aandacht, of spelen ze een rol bij een te nemen beslissing?

Als een van deze ervaringen je onbekend is het goed mogelijk dat je afstand hebt genomen van je emoties.

Dit betekent dus ook een lage emotionele intelligentie. Als je dit weer wilt opbouwen zal je emotioneel gezond moeten worden. Je moet opnieuw verbinding zien te maken met je kern emoties. Je zult ze moeten accepteren en je hier comfortabel bij leren te voelen.

Wanneer je jezelf eenmaal bewust bent van je emoties, kun je je emoties onderscheiden en ben heb je zelf de regie in handen over je eigen gemoedstoestand. Een aantal voordelen hiervan zijn:

Je reageert niet direct op de acties van anderen, of hoe dit op je overkomt
Je verdoet je tijd niet met zeuren en chagrijnig zijn, je onderneemt actie
Je loopt niet vast in negatieve gevoelens die een belemmering zijn voor je productiviteit

Als je je emotionele intelligentie verbeteren wilt, is het belangrijk om zelfbewuster te gaan worden.

4.3 Hoe is het gesteld met je sociaal bewustzijn? 

Sommige mensen voelen dit intuïtief aan, maar dit komt niet voor iedereen even gemakkelijk. Je kunt jezelf inleven in een ander en je kunt bijvoorbeeld tijdens een gesprek aan bepaalde dingen zien hoe je gesprekspartner zich eigen voelt.

Hierdoor ben je in staat om de non-verbale signalen te herkennen en te interpreteren die uitgezonden wordt door andere mensen. De non-verbale signalen laten je zien hoe andere mensen zich eigen echt voelen, vaak is dit niet hetzelfde als wat ze zeggen. Deze signalen vertellen je hoe de emotionele toestand van andere mensen veranderd per moment, en wat hun echt belangrijk vinden.

Als een groep mensen non-verbale signalen uitzenden die soortgelijk zijn kun je gedeelde emotionele ervaringen en de machtsdynamiek van die groep lezen en ben je in staat om dit te begrijpen. Je bent empathisch en sociaal comfortabel.

4.4 Ben je goed in relatiemanagement?

Het goed kunnen samenwerken met andere personen is een proces. Dit proces begint bij emotioneel bewustzijn en het vermogen om de ervaringen van andere mensen te herkennen en te begrijpen.

Als sociaal bewustzijn zich laat zien kun je aanvullende en effectieve sociale/emotionele vaardigheden ontwikkelen. Deze vaardigheden maken je relaties effectiever en bevredigender.

Als je jezelf de vraag stelt “heb ik emotionele intelligentie?” Ga bij jezelf na in hoeverre jij deze vaardigheden beheerst. Als je jezelf er voor een gedeelte in kunt vinden maar ook voor een gedeelte niet bevind je je waarschijnlijk bij de gemiddelde emotionele intelligentie. Je kunt natuurlijk ook altijd een EQ test doen.

4.5 Beschik jij over veel empathie?

Dit wordt vaak in combinatie gebracht met ‘gedoe’ en ‘zwakte’ maar niets in minder waar. Als je empathisch vermogen hebt dan kun je de emoties, gevoelens en zelfs de verlangens herkennen van anderen.

Hierdoor voelt de andere persoon zich begrepen en zal deze zich sneller op zijn gemak voelen. Het betekent trouwens niet dat je het per se eens hoeft te zijn met anderen. Het gaat specifiek om je inlevingsvermogen, vertrouwen en om wederzijds begrip.

Mensen met veel empathie kunnen vaak ook over veel altruïstische eigenschappen beschikken.

Verhoog je emotionele intelligentie en zorg dat je jezelf de kwaliteiten aanleert. Of wil je blijven op de plek waar je nu bent?

5. Emotionele intelligentie in de praktijk

Elke dag de hele dag door nemen wij beslissingen die emotioneel geladen zijn. Soms hebben we het gevoel dat het ene plan beter is dan het andere plan en soms maken wij keuzes gebaseerd op emoties of vanuit het welbekende onderbuikgevoel.

Als je in staat bent om tot de kern van je emoties te komen kun je jezelf beter afstemmen, vooral in teamverband is dit erg nuttig. We leven in een tijd van globalisering en in deze tijd is emotionele intelligentie erg waardevol.

Teams zijn vaak internationaal en de emotionele interacties en de manier van het komen tot uiting wordt hierdoor steeds complexer. Emotionele intelligentie op de werkvloer betekent begrip, zelfbeheersing, goede verhoudingen, zelfexpressie en onder druk problemen oplossen.

6. Emotionele intelligentie op het werk

Steeds vaker nemen werkgevers hoge emotionele intelligentie werknemers aan. Emotionele intelligentie vertelt je werkgever meer over jezelf dan je misschien in de eerste plaats zou denken. Vroeger werd EQ vooral gezien als ontbrekende factor. Men zag dit als een verklaring voor het feit dat professionals die een lager IQ hadden het beter deden dan de mensen die een hoog IQ hadden. Toen werd gedacht dat IQ de enige sleutel was tot succes.

Vandaag de dag wordt EQ als een kritisch succes factor gezien, die ervoor zorgt dat een professional succesvol functioneert.

Mensen die een hoge emotionele intelligentie hebben beschikken over een aantal vaardigheden die op het werk erg handig zijn bijvoorbeeld:

1. Kunnen afzien

Als je een hoge emotionele intelligentie hebt dan ben je in staat om je te kunnen concentreren op doelen voor de lange termijn. Dit zorgt ervoor dat je jezelf niet laat afleiden door impulsen dat je productief bent en dat je ondernemend bent. Je weet precies waar je voor wilt werken en je gaat dan ook rechtstreeks op je doel af.

2. Beslissingen nemen

Het draait om samenspel van emotie en verstand als het aankomt op het nemen van beslissingen. Emotie kan een vertroebeld beeld geven bij het nemen van belangrijke beslissingen of wanneer je een probleem moet oplossen.

Door het herkennen en het erkennen van dit gevoel en dit ook te begrijpen ben je in staat om oplossingen te maken vanuit rationaliteit. Mensen die een hoge mate van emotionele intelligentie bezitten zijn hier beter toe in staat dan mensen die dit niet bezitten.

3. Een emotioneel sterke woordenschat

Mensen hebben en ervaren emoties. Mensen met een hoge emotionele intelligentie onderscheiden zich door het herkennen van hun emoties. Ze zijn ook erg bekwaam in het verwoorden van deze emoties. Mensen die dit niet doen of niet kunnen zullen zich vaak onbegrepen voelen.

Mensen die beschikken over een hoog EQ kunnen hun emoties/gevoelens beter begrijpen en zijn ook goed in het verwoorden van deze gevoelens. Een voorbeeld van het onderscheid kunnen maken van deze gevoelens:
Iemand met een laag EQ zal zijn emoties omschrijven als “niet goed”. Mensen met een hoog EQ zullen in zo’n situatie eerder woorden gebruiken zoals: “geïrriteerd, gefrustreerd of terneergeslagen”.

Hoe specifieker jij je emoties kunt verwoorden hoe meer inzicht je hebt in jezelf, wat er binnenin jezelf speelt en hoe je hiermee om kunt gaan.

4. Nieuwsgierig

Ben je een emotioneel intelligent persoon? Dan ben erg nieuwsgierig naar de mensen in je omgeving. Het maakt daarbij geen verschil of een persoon introvert of extravert is. Deze nieuwsgierigheid heeft alles te maken met een hoge empathie. Je empathisch vermogen verhogen is een belangrijke factor om naar hoger EQ toe te groeien.

5. Verandering is niet je vijand

Als je een hoge emotionele intelligentie hebt kun je jezelf continu aanpassen en ben je zeer flexibel. Je bent je bewust van de impact van de angst voor verandering. Dat deze je kan verlammen. Dit is een ontzettend grote hindernis als je succes en geluk wilt behalen.

6. Je kent je sterktes en je zwaktes

Als je emotionele intelligentie is ontwikkeld ben je jezelf bewust van je vaardigheden. Je weet precies van jezelf waar talenten liggen. Ook ben je jezelf bewust van de dingen die absoluut niet in jouw straatje liggen. Ook weet je heel erg goed welk type mensen en situaties het allerbeste in jou naar boven brengen. Je weet je kracht feilloos in te zetten.

7. Je bent goed in het inschatten van andere mensen

Emotionele intelligentie houdt verband met je sociale bewustzijn te maken. Je kunt mensen lezen, je begrijpt hoe een persoon in elkaar steekt en je weet wat hun drijfkracht is.

8. Je laat je niet snel van je stuk brengen

Wanneer je zelfvertrouwen een solide basis geniet en je begrijpt jezelf goed kunnen mensen je niet gemakkelijk beledigen. Als je emotionele intelligentie ontwikkeld is ben je bewust van jezelf en je bent open-minded. Dit geeft je een dikke huid en je kunt grapjes maken over jezelf. Je kent de grens van humor en beledigen. Als je je emotionele intelligentie verbeteren wilt is dit een zeer belangrijke factor om naar te kijken.

9. Je weet nee te zeggen

Je kunt je beheersen als je emotioneel intelligent bent. Je kunt impulsief gedrag negeren en je weet wat er gebeurd bij uitstelling. Voor een hoop mensen is nee zeggen erg moeilijk. Wanneer je nee moet zeggen, zeggen emotioneel intelligente mensen geen dingen als: ‘ik weet het niet zeker’ of ‘ik denk dat het niet gaat lukken’. Dit hoort bij assertiviteit, meer lezen over assertiviteit>>>

10. Je weet je fouten los te laten

Je ervaart het maken van een fout niet als falen. Je vergeet je fouten niet maar je bent wel in staat om emotioneel afstand hiervan te nemen.

7. Emotionele intelligentie verhogen

Je kunt emotionele intelligentie trainen door de 5 onderdelen te trainen zo krijg je meer emotionele intelligentie. Zo kun je jezelf bewuster worden van je eigen gevoelens door het beoefenen van mindfulness.

Je kunt een emotionele intelligentie cursus nemen om te leren hoe je skills kunt toepassen. Ook kun je ervoor kiezen om een boek over emotionele intelligentie te lezen.

Het boek emotionele intelligentie in de praktijk geschreven door Daniel Goleman is een echte aanrader. In dit boek staat alles wat je nodig hebt voor een toename van emotionele intelligentie. 

7.1 lezen over psychologie

Daarnaast is het raadzaam om te lezen over psychologie. Hierdoor zal je jezelf beter leren begrijpen, maar ook vooral andere mensen. Dit zal bijdragen aan het effectief kunnen toepassen van emotionele intelligentie. Wij hebben een pagina gewijd aan de beste boeken omtrent psychologie>>>